Kennis van AI biedt goede kansen op arbeidsmarkt
Het aantal Artificial Intelligence (AI) vacatures in deze regio is de afgelopen vijf jaar ruim verdubbeld. Van 1821 nieuw geplaatste vacatures in 2016 tot 4173 in 2020, blijkt uit een monitor van Brainport. Het totale aantal vacatures op AI-gebied is nog groter. Helaas zijn er lang niet genoeg mensen om al die vacatures te vullen en blijkt de samenstelling van de populatie niet te voldoen aan wat het bedrijfsleven zoekt. De TU/e gaat dat proberen bij te schaven met een programma voor het bedrijfsleven en een Brainport AI-cursus.
Geschreven door Bridget Spoor, TU/e Cursor. Fotografie Bart van Overbeeke.
De arbeidsmarkt schreeuwt om mensen met nieuwe vaardigheden, waaronder kennis van en ervaring met AI. Maar we kunnen niet plots een blik opentrekken van jonge mensen die een dergelijke achtergrond hebben, dat kost tijd. Carlo van de Weijer, general manager bij EAISI denkt dat het juist daarom belangrijk is te investeren in mensen die al in het werkveld werken een beetje te laten bewegen richting AI. “Wij zijn al hard op weg om onze eigen studenten AI bachelor- en masteropleidingen aan te bieden maar ook mensen buiten de universiteit moeten beseffen wat AI is. Er bestaat een vrees voor werkloosheid, maar het is juist een kans om niet meer die saaie repetitieve klusjes te hoeven doen, laat die maar over aan een robot.” Wat onze banen dan zijn is moeilijk te zeggen. “Maar honderdvijftig jaar geleden was bijna iedereen boer”, zegt Van de Weijer. “Nu is dat nog drie procent. Toch is er nog genoeg eten. Als je toen tegen de boeren had gezegd dat er nu nog maar drie procent van de bevolking boer is en je de banen had genoemd die mensen nu hebben, hadden ze je waarschijnlijk niet geloofd. Zeker deze regio heeft zich altijd goed aan kunnen passen, ook met alle essentiële innovaties van de laatste eeuw: van de glasbuizenversterker, via de transistor tot de chip. Dat kan nu weer, als we pionieren in het onderwijzen van AI.”
Mismatch groeit door
Van de vijf belangrijkste technologieën, de zogenaamde sleuteltechnologieën in deze regio steekt AI er duidelijk bovenuit met veruit de meeste vacatures. De groei in Brainport op het gebied van AI-vacatures was elk jaar groter dan in Nederland. Een kanttekening bij de cijfers is dat sommige vacatures overlappen en dus onder meer technologieën vallen. Dat illustreert tegelijkertijd ook de kansen van mensen met kennis van AI: die wordt ook gevraagd in functies die niet direct onder de noemer AI vallen. Brainport verwacht dat het huidige tekort aan werknemers met een AI-achtergrond zal doorzetten de komende jaren. Van de Weijer verwacht dat ook: “Ik denk dat de mismatch op de arbeidsmarkt qua behoefte en aanbod van werknemers met AI-achtergrond alleen maar zal groeien de komende tijd. We moeten een basis creëren. Dat wil niet zeggen dat al die mensen diehard met AI moeten gaan werken, maar het laat een bepaald begripsniveau en flexibiliteit zien.”
“Het onderwijs zal ook steeds meer richting challenge based learning gaan”, zegt Van de Weijer. “Ik denk dat het toekomstige curriculum steeds meer lijkt op wat de studententeams doen, en minder ‘rijtjes uit je hoofd leren’, die informatie kun je online wel vinden. Deze tijd vergt andere, meer breder georiënteerde kennis, al moet je wel kunnen laten zien dat je in staat bent de diepte in te duiken.” Uit een onderzoek van Brainport blijkt dat er bij AI-vacatures een grote toename is in de vraag naar kennis (‘wat weet ik’), een zeer kleine toename naar vaardigheden (‘wat kan ik’) en een duidelijke afname in de vraag naar soft skills die in het onderzoek worden gedefinieerd als ‘wie ben ik’. Volgens het onderzoek is dus juist die kennis erg belangrijk in een werknemer.
Brainport AI-cursus
Van de Weijer en Jim Stolze hebben een hoofdrol in de Brainport AI-cursus, gebaseerd op de nationale AI-cursus van Stolze. Die cursus is populair: al meer dan 224.000 mensen hebben deelgenomen. “Ik ben wel trots op de genderbalans daarbij”, zegt Stolze: “een m-v verhouding van 52 procent man en 48 procent vrouw. Voor een techcursus is dat uniek. Hoe dat komt is een aanname: de vormgeving is vriendelijk, er zitten veel tekeningen in, er worden pastelkleuren gebruikt en het voelt niet als een programmeercursus. Het vakgebied van AI is ook veel breder dan programmeren en de toepassingen reiken heel ver: van zorg tot onderwijs en vrije tijd.”
Stolze was direct enthousiast om zijn cursus om te bouwen naar een speciale versie met specifieke voorbeelden uit de Brainport-regio. “Die cursus is een soort springplank voor meer verdieping. De voorbeelden uit de regio laten je direct zien hoe en waar je in de toekomst aan de slag zou kunnen met je kennis. Er zijn tien voorbeelden opgenomen uit de regio. Bijvoorbeeld ‘AlphaBeats’, een Eindhovense start-up. Zij doen veel met data. En het meten van data is tegenwoordig steeds makkelijker, bijvoorbeeld je hartslag of ademhaling meten met je telefoon. Of met zo’n ‘elektroden-badmuts’ je hersenactiviteit meten tijdens een meditatie. AlphaBeats heeft data verzameld over hoe mensen stress ervaren in hun brein en daarop gebaseerd geven zij jou advies welke muziek je zou moeten luisteren om te ontspannen. Mensen zijn er erg enthousiast over. Het kan dus goed zijn dat dit stukje technologie over een tijdje gewoon in je telefoon zit.”
Van de Weijer: “Voor studenten van de TU/e is de cursus misschien niet helemaal diepgaand genoeg, maar je kunt ook gemakkelijk stukken overslaan.” Deelnemers krijgen ook een certificaat als ze de cursus hebben volbracht. “Het is geen officieel diploma”, zegt Stolze, “maar ik zie het wel een beetje als een zwemdiploma A.” Het is zo belangrijk om mensen bekend te maken met de techniek, maar ze ook weerbaar te maken. Neem nu de deepfakes, als je niet weet wat dat zijn, heeft dat ook invloed op hoe je nieuws kunt beoordelen. Als je meer weet over AI, ga je anders naar de wereld kijken.”
Werknemers bijscholen
“Naast onze taak als EAISI om onderwijs gericht op AI te verzorgen voor bachelor- en masterstudenten, en bovengenoemde AI cursus, zijn we ook juist bezig met professional education”, zegt Van de Weijer. Dat is gericht op mensen die al werken maar nog geen of te weinig kennis hebben van AI. 3 juni 2021 start het programma. EAISI biedt dan samen met JADS en de Universiteit van Tilburg eerst een vijfdaagse cursus en vervolgens nog een verdiepend programma van dertien dagen.
“De professional education trajecten zoals EAISI die gaat aanbieden zijn bedoeld voor mensen in de techniek, zoals werktuigbouwkundigen en elektrotechnici”, zegt Van de Weijer. “Die blijven we nodig hebben, maar er zijn ook steeds meer software engineers nodig, de verhouding is veranderd. Het effect is veel groter als we al die bestaande krachten wat kennis en skills bijbrengen, dan als we een blik mensen willen opentrekken dat er voorlopig toch niet is.” De cursussen die we bieden zijn geschikt voor mbo’ers, hbo’ers en universitair geschoold personeel. Ook zijn er verschillen in tone-of-voice voor managers en mensen die dieper in de techniek zitten. Alle cursussen zijn in het Engels. Van de Weijer denkt dat er zeker behoefte aan is: “We verwachten honderden deelnemers in het eerste jaar.”
Meer doen met AI
De Brainport AI-cursus kun je online gratis volgen. Meer diepgang? De nationale AI-cursus is ook gratis maar kost je iets meer tijd, zo’n zes tot acht uur en volg je ook online. Als je al verder bent en op zoek bent naar verdere stappen om je kennis te verdiepen, kun je kiezen voor een bachelor, master of extra curriculaire vakken op dit gebied, of je aansluiten bij een studententeam. Een diehard AI-team is natuurlijk FruitpunchAI, maar er zijn ook genoeg teams waar AI in mildere vormen in terugkomt. Daarmee kun je zelf kiezen ‘hoeveel’ AI je wilt in je leerproces.
Studententeams met AI:
Interesse in de ethische kant van AI? Noteer dan 4 juni in je agenda. Dan is er in het kader van de Dutch Technology Week een online lezing waar Jim Stolze aan de hand van een deepfake demo van Serpentine uitlegt waarom AI anders is dan voorgaande doorbraaktechnologieën.
Wat betekent AI voor jou?
De wereld om ons heen verandert snel door AI. Dat heeft wellicht ook gevolgen voor jouw leven. Of je nu al werkt, nog studeert of misschien de jongste generatie onderwijs geeft. Robotica en kunstmatige intelligentie gaan ervoor zorgen dat banen veranderen en er nieuwe functies ontstaan. Ze zorgen voor nieuwe mogelijkheden om maatschappelijke uitdagingen op te lossen of om ons het leven makkelijker te maken. Benieuwd welke invloed deze baanbrekende technologieën op jouw toekomst hebben?
