Je baan combineren met lesgeven: leuk, verrijkend en uitdagend.
De pilot ‘Hybride Tech Docenten’ is begin 2020 gestart door een aantal samenwerkende partners, waaronder middelbare scholen in Brainport Eindhoven, Summa, ROC ter AA, Fontys, TU/e, TMC, ASML en Brainport Development. Deze pilot is erop gericht om technici naast hun huidige werk, parttime in te zetten als docent bij verschillende regionale middelbare scholen en technische vervolgopleidingen van mbo tot en met universiteit. De pilot is nauwelijks gestart en meteen hebben de kersverse hybride docenten al te maken met een nieuwe uitdaging: het omschakelen naar online lesgeven wegens COVID-19. We blikken samen met hybride docenten Daniël, Julio en Maria terug op de afgelopen periode en nemen een voorzichtig kijkje naar de toekomst. Voor hen staat in ieder geval als een paal boven water: lesgeven naast je gewone baan is leuk, verrijkend en uitdagend. Het online lesgeven verandert daar niets aan.
Daniël (embedded software engineer), Julio (natuurkundige) en Maria (biomedical engineer) werken al een aantal jaar bij TMC. Voor hen is de pilot Hybride Tech Docenten dé uitgelezen kans om hun droom om les te geven waar te maken. Maria is tutor voor eerstejaars studenten mechatronica van Fontys en geeft aan: “Ik heb altijd al les willen geven aan studenten, maar ik zag het niet zo zitten om docent te moeten worden. Dit is dus echt perfect voor mij.” Behalve een gezamenlijke passie om kennis over te dragen zijn de drie hybride docenten het erover eens dat je als docent op dagelijkse basis weer bijleert en door studenten uitgedaagd wordt om na te denken over je eigen werk.
En zo sta je ineens voor de klas
Om aan de slag te kunnen als hybride docent, biedt TMC een korte cursus EHBO – Eerste Hulp Bij Onderwijs - aan via Fontys PTH (Pedagogisch Technische Hogeschool). Hierna kunnen de technici meteen aan de slag als docent. Daniël geeft sinds februari theorie- en praktijklessen voor het vak softwaredesign van de Fontys-opleiding Electrotechniek. Hij voelt zich meteen thuis binnen Fontys en vindt het fijn dat hij als docent meteen geaccepteerd wordt. “Ik ervaar een enorm vertrouwen vanuit Fontys, en ik heb het gevoel dat wij als hybride docent als gelijkwaardig aan een reguliere docent worden gezien.” Ook Julio en Maria integreren makkelijk, ze hebben contacten met andere docenten en ook studenten accepteren hybride docenten als normaal.
Studenten vinden de ervaring die hybride docenten meebrengen uit het bedrijfsleven prettig, maar hebben soms niet door dat hybride docenten naast het lesgeven nog een andere baan hebben, zeggen de drie hybride docenten. Het vereist wel wat organisatie om het ‘gewone’ werk en het docentschap te kunnen combineren. Maria: “Studenten zijn zó enthousiast en vragen veel. Soms moet ik ze er wel op wijzen dat ik 35 uur van mijn werkweek níét beschikbaar ben en dus niet altijd voor ze klaar kan staan.”
Lesgeven tijdens corona
Vanwege de gezondheidscrisis werden scholen op 13 maart gesloten. Van de ene op de andere dag stond het dagelijks leven van docenten en studenten compleet op zijn kop. Binnen twee weken is de chaos wat afgenomen en draait het lesprogramma weer zoals gewoon. Hoewel, ‘gewoon’ kun je het nauwelijks noemen. Lessen worden digitaal gegeven, voornamelijk via Microsoft Teams. Praktijklessen worden aangepast zodat deze ook digitaal kunnen plaatsvinden. Julio, docent algebra, ervaart de omschakeling vooral als een mogelijkheid om te leren. “Deze situatie is natuurlijk lastig voor iedereen, maar ik probeer het positief in te zien. Het is ook leuk om te onderzoeken en te ontdekken hoe je online je kennis kunt overdragen en interactie kunt creëren met studenten.”
Voor de hybride docenten is het lastig om te zien dat studenten vaak moeite hebben met de nieuwe situatie en gefrustreerd zijn over de gewijzigde plannen. Door het digitaal lesgeven is er minder interactie en is het moeilijk in te schatten welke studenten nog bij de les zijn. Voor Daniël is dat een flinke uitdaging. “Ik mis het contact met mijn leerlingen echt enorm”, vertelt hij. “Door de veranderingen heb ik nu meer geschreven nakijkwerk en schrijf ik meer feedback. Hierdoor ben ik ook aanzienlijk meer tijd kwijt dan eigenlijk de bedoeling is, maar ik heb het er graag voor over.” Alle drie de hybride docenten zijn het erover eens dat het puur digitaal lesgeven hopelijk een tijdelijke situatie betreft en ze hopen dat er binnenkort mogelijkheden komen om als docent weer face-to-face contact te hebben met leerlingen.
De zomervakantie in zicht
Het studiejaar is bijna voorbij en langzaam maar zeker wordt het steeds duidelijker dat het digitaal lesgeven voorlopig niet uit beeld zal verdwijnen. Ondanks de uitdagingen die ‘het nieuwe lesgeven’ met zich meebrengen, willen Maria, Julio en Daniël graag doorgaan met het hybride docentschap. “Stoppen?”, vraagt Daniël: “Ik heb erover gedacht, maar ik vind lesgeven veel te leuk. Daarnaast vind ik het belangrijk voor de continuïteit richting studenten om door te gaan. En bovendien, ooit gaan we toch wel weer terug naar fysiek lesgeven?”
Ze kijken terug op een bewogen jaar, dat veel flexibiliteit vereiste van iedereen: studenten, Fontys, hybride docenten, en ook zeker van hun werkgever. “Ik ben blij dat TMC mij de mogelijkheid biedt om als hybride docent te werken. Zeker in deze tijd is het fijn om ook de flexibiliteit en ruimte te krijgen om je eigen tijd in te delen”, zegt Julio.
Nadenken over hoe komend schooljaar eruit komt te zien, durven ze niet echt, er is nog te veel onzekerheid. Natuurlijk hopen ze dat er snel mogelijkheden komen voor studenten en docenten om weer samen te komen, vooral voor de praktijklessen. ‘In het echt’ lesgeven heeft toch de absolute voorkeur. Buiten dat verwachten ze niet te veel. Maria voegt toe: “Ik durf niet te zeggen hoe de toekomst eruitziet, maar ik hoop toch dat er volgend jaar meer vrouwen in de klas zitten! Dit jaar had ik er maar twee!”
Wie weet, volgend jaar? We vragen dan de nieuwe hybride docenten hoe zij het lesgeven ervaren.