Brainport en Mindgate slaan handen ineen: regio’s willen samen sterker staan in Europa
Met een stevige delegatie uit Leuven bracht burgemeester Mohammed Ridouani een tweedaags werkbezoek aan Brainport Eindhoven. Daar spraken zij collega burgemeester Jeroen Dijsselbloem en vertegenwoordigers van de economische ontwikkelingsmaatschappij, universiteit en kennis- en onderwijsinstellingen over de gedeelde uitdagingen én kansen van twee van Europa’s invloedrijke kennis en technologieregio’s.
In zijn welkomstwoord schetst Dijsselbloem de ontwikkeling van Eindhoven van Philips-stad tot internationale hightechregio. “Toen Philips hier kwam in 1892, was Eindhoven een piepklein stadje… En in honderd jaar tijd is de stad drie, vier keer in omvang gegroeid.”
De regio staat nu wederom midden in een nieuwe groeifase, zowel economisch als demografisch. Die groei legt een stevige druk op de stad en haar omgeving: “We moeten in de regio 100.000 woningen bijbouwen, we moeten tientallen extra scholen bouwen, alle voorzieningen moeten erbij.”
Tegelijkertijd levert de economische kracht van Brainport mogelijkheden op. De komende jaren gaat er voor zo’n 4 miljard euro geïnvesteerd worden in publieke infrastructuur en woningbouw, mede dankzij bijdragen van het bedrijfsleven: “Het bedrijfsleven betaalt op dit moment honderden miljoenen mee aan investeringen in publieke voorzieningen die wij hier nodig hebben.”
Het hightech-ecosysteem: web van campussen en open innovatie samenwerking
Tijdens het bezoek kreeg de Leuvense delegatie een beeld van het Brainport-ecosysteem: TU/e Campus, High Tech Campus Eindhoven, Brainport Industries Campus (BIC), de Automotive Campus in Helmond en de Philips-campus aan de noordkant van de stad.
Dijsselbloem benadrukt de kracht van concentratie en samenwerking: “Dit is het ecosysteem van Eindhoven: op een aantal geconcentreerde locaties, veelal open innovatie, dus veel bedrijven en kennisinstellingen bij elkaar, sterk met elkaar verweven. Zeer veel bedrijven die én concurrent én leverancier van elkaar zijn.”
De triple-helixsamenwerking vormt daarbij de ruggengraat: “De samenwerking is denk ik wel het meest uitzonderlijke: de triple helix-samenwerking in Brainport. Dat is ons bedrijfsleven, onze kennisinstellingen en de gemeenten… Die samenwerking van die drie partijen is een verklaring voor het succes.”
Economische motor van Nederland, maar met structurele uitdagingen
Nationaal wordt Brainport samen met Amsterdam gezien als de sterkste groeimotor van Nederland. “Wij groeien nu al twaalf jaar achtereen gemiddeld 3,5 procent per jaar. Dat is meer dan twee keer zoveel als Nederland,” aldus Dijsselbloem. Toch waarschuwt hij dat de Nederlandse R&D-investeringen achterblijven. “Onze publieke en private investeringen in R&D zijn 2,1 procent. België zit boven de 3, Duitsland boven de 3, Zweden op 3,5. Nederland scoort daar echt al jarenlang te laag op.”
Een consistent langetermijnbeleid is volgens hem dringend noodzakelijk.
De blik naar Vlaanderen: ‘De landsgrens is in het dagelijks leven nauwelijks nog aanwezig’
De economische verwevenheid van beide regio’s neemt snel toe. “Mensen gaan voortdurend heen en weer. We zitten hier maar 20 kilometer van de grens,” zegt Dijsselbloem. Hij pleit voor structurele samenwerking op het gebied van innovatie, woningbouw, mobiliteit en infrastructuur. “We werken met de Vlaamse regio’s aan een agenda om samen te werken, zowel op technologie als op economie.”
Toch vormen landsgrenzen nog steeds een belemmering op bestuurlijk niveau. Die moeten volgens hem worden doorbroken.
Europa heeft regio’s als Eindhoven en Leuven nodig
In een tijd van geopolitieke spanning, toenemende afhankelijkheid van Amerika en China en grote technologische investeringsprogramma’s buiten Europa, ziet Dijsselbloem een cruciale rol voor regio’s zoals Brainport en Leuven. Daarom zouden regio’s die innovatiekracht bundelen volgens hem een centrale rol moeten krijgen in Europees beleid: “Waar zitten die clusters van innovatie die ons zouden helpen om die Europese ambitie op strategische autonomie dichterbij te brengen?”
Net als zijn Leuvense collega pleit hij ervoor dat de Europese Commissie deze clusters expliciet herkent en er gericht in investeert.
Ridouani: ‘Samenwerking is bij ons een cultuur geworden’
Burgemeester Mohamed Ridouani benadrukt de vergelijkbare dynamiek in zijn stad. “Onze kennis-economie gaat hard zoals bij jullie. Veel gelijkenissen. Zowel de gelijkenissen als de obstakels zijn zeer herkenbaar.” Hij schetst Leuven als universiteitsstad met 65.000 studenten, 15.000 onderzoekers en 171 nationaliteiten.
Samenwerking is volgens hem diepgeworteld: “Leuven Mindgate brengt universiteit, stad en bedrijven samen om een gemeenschappelijke economische agenda aan te houden. Daarbij zien we onderwijs zien als een motor om gelijke kansen te scheppen en iedereen mee te trekken.”
Groei en regelgeving: gedeelde kopzorgen
Ridouani noemt twee grote uitdagingen voor Leuven: huisvesting en regelgeving.
“Huisvesting is één voor een groeiende populatie… maar woningen bouwen is niet voldoende. Het moet ook gevolgd worden door voorzieningen.” Daarnaast maakt de Belgische regelgeving het volgens hem soms “zeer moeilijk” om stedenbouwkundige plannen tijdig te realiseren. “We worden vaak geconfronteerd met procedures en rechtszaken die het geheel vertragen.”
Samenwerken over grenzen en schalen heen
De Leuvens burgemeester pleit voor hernieuwde samenwerking tussen Brainport en Mindgate. “Zouden we dat niet terug oppikken, moderniseren en een nieuwe school beginnen?” Hij ziet daarin de mogelijkheid om als Europese kennisregio’s samen meer gewicht in de schaal te leggen. “Als we die schaal kunnen bereiken, kunnen we op Europees niveau indruk maken.”
Conclusie: twee regio’s met gedeelde waarden en dezelfde drang vooruit te komen
Ridouani rondt af met een optimistische blik op gezamenlijke toekomstkansen: “In deze gepolariseerde, moeilijke wereld ben ik ervan overtuigd dat het steden en regio’s zijn zoals Eindhoven en Leuven die het antwoord in zich hebben.”
De delegaties uit beide steden lijken het erover eens: de samenwerking kan én moet verder worden verdiept. De basis is gelegd — nu is het tijd om te bouwen. Aan de hand van de resultaten van het tweedaagse bezoek kunnen we concreet verder.
