Bezoekers beleven verleden én heden van Eindhoven in Museumpark VONK
Twee keer zo groot, met ruimte voor nieuwe verhalen én een plek waar inwoners en bezoekers samen de geschiedenis van de stad schrijven. Dat zijn de plannen voor de metamorfose die het preHistorisch Dorp in Eindhoven de komende jaren te wachten staat. Met Museumpark VONK, dat naar verwachting in de zomer van 2026 haar deuren opent, ‘ontstaat een museum dat met de samenleving meegroeit’, zegt directeur-bestuurder Ward Rennen.
Toen Ward Rennen in 2015 namens Stichting Eindhoven Museum bij het preHistorisch Dorp begon, voelde hij direct dat er iets moest veranderen. ‘Het museum stond met zijn rug naar de stad. Terwijl Eindhoven toen al volop in beweging was. Als we relevant wilden blijven, moesten we ons opnieuw verbinden met de stad en haar inwoners.’ Zijn achtergrond in citymarketing kwam daarbij goed van pas. ‘Ik ben gewend te kijken naar het DNA van een stad. Wat speelt er, wat is de kracht, waar moet het naartoe? VONK komt voort uit die manier van denken. We willen laten zien hoe Eindhoven geworden is tot de stad die we vandaag de dag kennen.’
‘Alles wat je vandaag doet, is morgen weer geschiedenis’
De groei van de Brainportregio is een belangrijke bouwsteen in de geschiedenis van de stad. ‘Het is prachtig dat Eindhoven razendsnel verandert, maar sommige mensen raken ook vervreemd. Geschiedenis kan dan een verbindende factor zijn. Het helpt mensen om zich thuis te voelen, of je hier nu geboren bent of van de andere kant van de wereld komt.’ In VONK draait het om verhalen die het verleden van de stad vertellen. ‘Geschiedenis is van iedereen. Jij mag daar ook iets van vinden. Alles wat je vandaag doet, is morgen weer geschiedenis. En die willen we samen maken.’
Museum voor, door en met de stad
Dat ‘samen maken’ is letterlijk bedoeld. In de Maakschuur van VONK worden bezoekers, studenten en bedrijven uitgenodigd om mee te bouwen aan nieuwe installaties, de zogeheten vonken. ‘We werken vanuit co-creatie. We halen verhalen op bij gemeenschappen, van oud-Philipsmedewerkers tot jonge muzikanten, en vertalen die met ontwerpers naar iets tastbaars. Bezoekers kunnen daaraan meewerken. Zo creëren we verbinding, zelfs als je elkaars taal niet spreekt.’ Ook het lokale onderwijs drukt zijn stempel. ‘We beginnen bewust bij het mbo. In deze hightechregio vergeten we soms dat we ook een hightech-maakregio zijn. Echte vakmensen horen óók bij dat Brainportverhaal. Daarom biedt VONK hen een podium. Later gaan ook studenten van Fontys en TU/e hier aan de slag.’
De realisatie van VONK kwam in een stroomversnelling door de financiële impuls uit de Regio Deal-gelden. ‘Zonder die steun was dit nooit gelukt’, zegt Rennen. ‘Die middelen waren echt cruciaal. Ze gaven het project een kickstart, waardoor ook andere partijen durfden in te stappen.’ Naast de culturele meerwaarde levert de investering ook iets tastbaars op. ‘We voegen meer openbaar groen toe aan Genneper Parken en creëren een gebouw dat zo duurzaam mogelijk wordt gebouwd. Waarschijnlijk het eerste biobased museumgebouw van Nederland. Alles moet kloppen, van het verhaal tot de materialen.’
Opening zomer 2026
Als alles volgens plan verloopt, opent Museumpark VONK in de zomer van 2026 de deuren. Rennen kijkt daar met trots naar uit. ‘We bouwen aan een museum dat voortdurend aan zichzelf werkt, samen met bezoekers, het onderwijs en bedrijven. Dat maakt het uniek in Nederland. En het mooie is: het wordt een plek waar inwoners niet alleen iets leren over de geschiedenis van Eindhoven, maar waar ze zelf ook aan meeschrijven.’