VDL bouwt aan on-Nederlands industrie imperium zonder familiegevoel te verliezen

Eind april lanceerde VDL een online platform (OrderOn.com) waarop klanten on-demand metalen producten kunnen bestellen. In de metaal- en kunststoffensector is VDL een van de eerste bedrijven die deze dienst aanbiedt. Het is typerend voor het Eindhovense familiebedrijf dat almaar bezig is zijn eigen grenzen op te rekken en zichzelf opnieuw uit te vinden. Zo bouwt het bedrijf onder meer (elektrische) bussen, personenauto’s, Dopper-drinkflessen, dakkoffers. Ook maken ze onderdelen voor DAF-trucks, ontwikkelen en produceren ze geautomatiseerde productielijnen voor autofabrieken en begeven ze zich op de elektronicamarkt. De rode draad? Metaal en kunststof. Maar, dan wel steeds geavanceerdere toepassingen. Zo is VDL onder andere een van de grootste toeleveranciers van complete modules en onderdelen van de chipmachines van ASML.

De werkzaamheden van de vijf medewerkers die in 1953 voor Pieter van de Leegte sr. werkten, bestonden uit draaien, frezen, boren en stamp-, las-, en soldeerwerk. Inmiddels bouwt de Van Der Leegte Groep ((VDL Groep), aan een industrie-imperium zoals Nederland dat al jaren niet meer kent en is het een van de grootste werkgevers van Nederland. Dat gebeurt inmiddels onder de leiding van Pieter’s kleinkinderen: Pieter, Jennifer en Willem. Tussentijds zwaaide hun vader Wim vijftig jaar de scepter. 

Platte organisatie

Als je het Miel Timmers vraagt, hoofd communicatie en public affairs, is VDL een echt familiebedrijf. “Onze aandeelhouders zitten in de directie, dat zorgt voor veel snelheid in bijvoorbeeld de besluitvorming. VDL is plat georganiseerd: er zitten weinig lagen tussen aandeelhouders en collega’s van de werkvloer.”

In 2018 stond VDL voor het eerst in de top dertig van de RepTrak ranking, inmiddels is het bedrijf opgeklommen tot een zesde plek in de lijst van 2022. Hoe dat kan? Timmers: “Ik denk dat het om de intrinsieke motivatie van het familiebedrijf gaat. Het is vooral belangrijk om het familiebedrijf duurzaam door te geven aan de volgende generatie door continuïteit op de lange termijn te bieden. Daarvoor wil je goed doen voor de omgeving en het vestigingsklimaat: voor de gemeenschappen waar onze medewerkers onderdeel van uitmaken en anderen in die regio’s. Dat weerklinkt in onze hele bedrijfsvoering.”

Turbulente jaren twintig

Continuïteit, rust en stabiliteit: het zijn kernwaarden van VDL, ook in onstuimige tijden. Timmers: “Deze jaren twintig zijn heel turbulent. Vanaf begin 2019 zijn de mondiale politieke en economische omstandigheden veranderd als gevolg van het handelsconflict tussen VS en China. De wereldwijde coronapandemie en de Russische inval in Oekraïne hebben de uitdagingen op het gebied van materialen en marktvraag verder versterkt. Een ander gevolg van het handelsconflict is dat systemen in de westerse wereld voortdurend vele cyberaanvallen te verduren krijgen.”

“Er is tekort aan alles. Glas, hout, staal kunststof”, luidden de woorden van topman Willem van der Leegte tijdens de presentatie van de halfjaarcijfers vorig jaar. Toch probeert VDL hetzelfde aantal klanten van dienst te blijven zijn. In de stress schieten is er, hoe onstuimig de omstandigheden ook zijn, niet bij, vertelt Timmers. “De sfeer blijft rustig en gemoedelijk. Iedereen weet dat tegenslagen en mindere periodes er nou eenmaal bij horen.”

Jong talent wil rust

Dat spreekt ook talent aan, merkt Timmers. “Iedereen heeft grote uitdagingen op de arbeidsmarkt. Iedereen wil  een zo aantrekkelijk mogelijke werkgever zijn. Wij blijven rust uitstralen en focus houden op continuïteit op de lange termijn.” Bovendien zijn de mogelijkheden bij het familiebedrijf eindeloos, het concern bestaat inmiddels uit 105 werkmaatschappijen die verdeeld zijn over vijf clusters (Mobility, Science Technology & Health, Energy & Sustainability, Infratech en Foodtech) in negentien landen. “We kunnen bijvoorbeeld traineeships organiseren bij een VDL-bedrijf in de Verenigde Staten, maar ook in Zwitserland, China, Nederland of België. De mogelijkheden zijn grenzeloos. Of je nou praktisch of theoretisch bent opgeleid.”

Sponsor van de lokale sportclub

Voor Timmers is het een uitdaging om zijn bijna zestienduizend collega’s op de hoogte te houden van de actuele stand van zaken. De meesten van hen werken in de hoogwaardige maakindustrie en kijken niet elke dag in hun mailbox. “Ik denk dat het heel belangrijk voor je reputatie is om collega’s zo goed mogelijk te informeren, zodat ze weten wat er speelt. Als je nooit iets hoort van je werkgever, zul je misschien minder betrokkenheid voelen.” Om die betrokkenheid te stimuleren, is VDL ook actief in de gemeenschappen van zijn medewerkers.

“Als je op zaterdagochtend langs de lijn staat bij de sportclub van je kind, is het fijn om te zien dat je werkgever die sportvereniging een warm hart toedraagt.”

Wegcijferen voor gemeenschappelijk belang

Ook werd VDL een aantal jaar geleden – net als ASML en Philips – hoofdsponsor van PSV. “Als we bijvoorbeeld in de Randstad vertellen over deze samenwerking, krijgen we de vraag waarom er ‘metropoolregio Brainport Eindhoven’ op de voetbalshirts staat. Sponsoren willen daar toch hun eigen naam terugzien, is de opmerking. Ze kunnen zich bij onze overwegingen weinig voorstellen. In de Brainportregio zijn we bereid onszelf ondergeschikt te maken voor het gemeenschappelijke belang, het grotere geheel. Dat is van oudsher zo gegroeid. Bij ons heerst dat ook heel sterk: als onze medewerkers zich goed voelen, gaat het ook goed met ons bedrijf. Ik denk dat dat één van de redenen is dat bedrijven uit de regio goed scoren in de RepTrak ranking.”

Ook de link tussen innovatie en reputatie is belangrijk, vindt Timmers. Het bedrijf investeerde in 2021 159 miljoen euro van de omzet in R&D  – daarmee staat het op de zevende plek in de R&D top dertig. ASML en Philips staan in deze lijst op een eerste en tweede plek.  “Innovatie en onderzoek is het verdienvermogen van morgen. De Brainportregio wil een substantiële bijdrage leveren aan een innovatieve en duurzame toekomst, omdat we denken dat dat goed is voor de gemeenschappelijke welvaart en het gemeenschappelijke welzijn. Dat heeft ook direct invloed op reputatie.”