Vasthouden aan balans tijdens de snelle doorontwikkeling van Brainport Eindhoven

Paul van Nunen: “De toekomst van onze regio begint bij onze gezamenlijke agenda en die raakt heel Nederland en Europa”  

Brainport Eindhoven is een sterke regio met een uitstekende positie in de wereld op het gebied van technologie. Een geolied samenwerkingsmodel tussen bedrijven, overheden en kennis- en onderwijsinstellingen draagt bij aan de leefkwaliteit van Brainport en heeft het gemaakt tot een fijne plek waar mensen willen wonen, werken en studeren. 

“Door ons succes is de ontwikkeling van Brainport in een stroomversnelling geraakt,” vertelt Paul van Nunen. Hij is directeur van Brainport Development, de economische ontwikkelingsmaatschappij van de regio."We verwachten de komende jaren tienduizenden extra arbeidsplaatsen en meer mensen die hier komen werken en wonen.” 

Die toename van arbeidplaatsen en inwoners betekent ook dat er meer huizen, infrastructuur en voorzieningen nodig zijn. Daardoor piept en kraakt het in de regio geregeld.  “De regio is volop in ontwikkeling,” zegt Van Nunen. “Dat is mooi, maar het betekent ook: méér druk op de regio. Daarom moeten we investeren – in balans.” Het behouden van een goede balans tussen economische ontwikkeling en het woon- en leefklimaat is hierbij het uitgangspunt: een duurzame schaalsprong voor de regio. 

Gezamenlijke strategie 

Om dat voor elkaar te krijgen dient de Brainport Agenda als leidraad. Het is de weerslag van de gezamenlijke strategie, opgesteld vanuit de input van het regionale bedrijfsleven, de kennis- en onderwijsinstellingen en gemeenten. Het laat zien hoe de economische positie van Brainport Eindhoven gezamenlijk kan worden versterkt op een manier dat alle inwoners van de regio er baat bij hebben. De operatie Beethoven (inclusief miljarden van het Rijk en de lokale samenleving) is inmiddels verweven met de Brainport Agenda. Zozeer zelfs dat niet voor iedereen meer duidelijk is hoe een en ander zich tot elkaar verhoudt. 

“Iedereen vraagt naar Beethoven. Hoe zit het met de besteding van de miljarden, en wat zien we ervan terug in de regio? Logisch, want het gaat om veel geld. Maar wie echt wil weten wat de plannen zijn om een duurzame schaalsprong van de regio mogelijk te maken, moet naar de agenda in zijn geheel kijken.” Die oproep doet Paul van Nunen, directeur van Brainport Development. “Beethoven is belangrijk. Maar het is één bouwsteen. De overkoepelende meerjarige strategie is waar het om draait.” 

De regio groeit, het verhaal wordt complexer 

“Brainport Eindhoven groeit hard. De komende jaren komen er zo’n 70.000 banen bij, daarbij gaat het om het vervangen van 20.000 banen van mensen die met pensioen gaan en 50.000 extra banen die er nu nog niet zijn. Dat vraagt om extra woningen, bereikbaarheid, voorzieningen, en vooral: samenhang zodat de groei in balans verloopt.” De hoeveelheid projecten om dat voor elkaar te krijgen is groot, stelt Van Nunen vast. “Beethoven, het Partnerfonds, ChipNL, de Brainport Academy, Brainport voor Elkaar… maar wie de structuur niet kent, raakt al snel de draad kwijt. We struikelen over elkaar, met al die namen en programma’s. De samenhang ís er wel, maar we maken die niet altijd voldoende zichtbaar.”  

Om dat manco op te lossen wil Van Nunen weer wat meer nadruk leggen op de Brainport Agenda. “Onze meerjarenagenda is ons kompas – het lange termijnplan dat richting geeft aan alles wat we doen. Elk project, van Beethoven tot talentprogramma’s, is een bouwsteen die bijdraagt aan de uitvoering van de agenda. En uiteindelijk draait het om de mensen in de regio: betere bereikbaarheid, meer woningen, kansen voor jongeren.”Daarmee zijn er in feite drie lagen aan de hand waarvan de samenhang van het geheel is uit te leggen: bovenaan staat de Brainport Agenda voor het langetermijnperspectief, daaronder de uitvoeringsprogramma’s en daar onder de effecten van al dat werk, zowel lokaal als ver daarbuiten. “Zo maken we inzichtelijk hoe alles met elkaar samenhangt. Het helpt bestuurders, ondernemers, onderwijsinstellingen, inwoners én de buitenwereld te begrijpen waar Brainport aan werkt – en waarom.” 

De drie lagen 

1. De Brainport Agenda 
Dit is het fundament. Een langetermijnplan, opgesteld door overheden, bedrijven en kennisinstellingen. Hierin staat wat de Brainportregio wil bereiken: technologische koploper blijven, werkgelegenheid behouden én zorgen voor een leefbare regio voor iedereen. “We  focussen op de belangrijke technologieën en ons uniek onderscheidend vermogen daarin van de toekomst ,” zegt Van Nunen. “Semicon, fotonica, machinebouw, AI. Ook talent, mobiliteit en wonen zijn essentieel.”  De Brainport Agenda  is erop gericht dat we aanvoerder blijven. Zowel in technologie als de economie en leefomstandigheden die daarbij horen. Zonder huizen geen talent, zonder talent geen technologie. 

2. De bouwstenen 
Alles wat Brainport onderneemt – van batterijtechnologie opwerken in het Battery Competence Cluster tot samenwerking van landelijke semiconpartijen in ChipNL,van de Brainportdeal, Beethoven tot het Partnerfonds – alles zijn concrete stappen binnen die agenda. Geen losse initiatieven, maar parels aan één ketting. “Beethoven is niet het plan,” zegt Van Nunen. “Het is een instrument om de agenda te versnellen. Dat geldt ook voor alle andere programma’s. Ze zijn waardevol, maar geen doel op zich.” 

3. De regio 
Wat merkt de inwoner van al die plannen? Daar draait het uiteindelijk om. Goede opleidingen, een goede banenkans, minder filedruk, meer betaalbare woningen. Goede voorzieningen. Met andere woorden het behoud van de technologisch sterke regio die we nu zijn in de toekomst inclusief een gebalanceerd woon-, werk-, en leefklimaat.  

Waarom dit ook Nederland en Europa aangaat 

De strategie van Brainport is geen lokaal verhaal. De impact reikt veel verder. Wat hier in de regio wordt bedacht en gebouwd, helpt Nederland vooruit – én draagt bij aan de strategische autonomie van Europa. “Als Brainport goed draait, profiteert heel Nederland en zelfs Europa,” zegt Van Nunen. “We versterken het verdienvermogen van ons land. En we bouwen mee aan de Europese ambitie om minder afhankelijk te zijn van de VS en China in cruciale technologieën.” 

Daarmee dient onze strategie als een nationaal en zelfs Europees vliegwiel. “Het is belangrijk dat we dat beter uitleggen,” zegt Van Nunen. “Het is volstrekt logisch dat we vaak de vraag krijgen waarom het Rijk zoveel zou moeten investeren in deze regio. Dan is het antwoord: omdat deze regio bijdraagt aan het verdienvermogen van Nederland én de onafhankelijkheid van Europa. Daarom zijn investeringen in Brainport ook geen gunst, maar een strategische keuze. Met sectoren als semiconductors, fotonica en AI staat Brainport in de frontlinie van de technologie van morgen.”