{{ mediaArticle.articleTypeName }}
'Slim schuurtje' voorziet gebouwen het hele jaar door van energie
Op de TU/e Campus in Eindhoven werken twee startups aan een nieuwe ontwikkeling die de energietransitie moet helpen versnellen. De startups combineren zogeheten warmtegevelpanelen met slimme energieopslag in de vorm van een berging; de zogeheten Smart Heat Shed. Daardoor is bijvoorbeeld ook ‘s winters voldoende energie beschikbaar om een woning of kantoorpand te verwarmen. Om het systeem verder te verbeteren is een proefopstelling gebouwd op de TU/e Campus. Het project is één van 28 projecten van innovatieaccelerator Eindhoven Engine en is mede mogelijk gemaakt door Regio Deal Brainport Eindhoven.
Het aantal zonnepanelen op Nederlandse daken groeit hard en ook het aantal warmtepompen neemt toe. Goede ontwikkelingen, maar er zijn nog steeds de nodige uitdagingen binnen de energietransitie. Zo wordt in de zomer te veel energie opgewekt, energie die je eigenlijk in de winter zou willen gebruiken voor het verwarmen van je woning. Op dit moment is er de zogeheten salderingsregeling voor elektriciteit die ervoor zorgt dat de opgewekte energie in de zomer verrekend mag worden met de te gebruiken energie in de winter. Maar die regeling wordt naar alle waarschijnlijkheid afgebouwd. Belangrijk dus dat er een oplossing komt.
Smart Heat Shed
Op het eerste oog lijkt de Smart Heat Shed een vrij normale berging. ‘Niets is minder waar’, legt Bart Erich uit. Hij is senior scientist bij TNO en onderzoeker aan de TU/e en technisch directeur bij de TU/e spin-off Calosol. ‘De Smart Heat Shed combineert twee technologieën: warmtegevels aan het schuurtje halen het hele jaar door energie uit licht en lucht en een slimme warmtebatterij slaat die energie vervolgens op. Die energie kan daarna op ieder moment gebruikt worden om een gebouw te verwarmen of te koelen. Dat is een groot voordeel ten opzichte van bijvoorbeeld zonnepanelen: die leveren in de winter vaak te weinig en in de zomer juist te veel energie op.’
Omdenken
Het idee voor de warmtegevels ontstond in 2002. Erich: ‘Ik kwam in contact met AkzoNobel, een grote producent van verf en coatings. Zij waren bezig met de ontwikkeling van een coating die zonlicht maximaal reflecteert, bedoeld om auto’s koel te houden in de zomer. Ik dacht: kunnen we het niet omdraaien? Dus een coating die energie absorbeert? Dat is ons uiteindelijk gelukt.’
Fast forward. Inmiddels wordt de warmte-absorberende coating gebruikt in gevelpanelen die bijvoorbeeld op woningen, gymzalen of kantoorpanden gebruikt kunnen worden. ‘Het voordeel van deze panelen is dat ze de energie niet alleen uit zon(licht) halen, maar ook uit de lucht. Ze werken dus dag en nacht, ’s zomers en ’s winters. Daardoor zijn ze tot vier keer zo efficiënt.’ Het gevelsysteem wordt verder ontwikkeld door de TU/e spin-off Calosol, een samenwerking tussen TNO, AkzoNobel en Emergo.
Samenwerking
Energie opwekken is één, die vervolgens slim opslaan is een ander verhaal. Erich:
‘Toevallig is op de TU/e Campus een andere spin-off actief die bezig is met de ontwikkeling van een slimme warmtebatterij: Cellcius, een samenwerking tussen TNO en TU/e. In de batterij van Cellcius wordt warmte opgeslagen in zout. Die is vervolgens op het gewenste moment beschikbaar. Het gevolg: er gaat geen energie verloren en het is ook nog eens veel goedkoper dan de huidige systemen. Tot tien keer, zelfs.’
Living lab
De twee spin-offs hebben nu hun krachten gebundeld. ‘Door middelen uit de Regio Deal Brainport Eindhoven hebben we een proefopstelling kunnen bouwen op de TU/e Campus, de zogeheten Smart Heat Shed. In deze berging combineren we beide systemen. De komende maanden staan in het teken van het optimaliseren. Het doel is om te laten zien dat het écht mogelijk is om hiermee de energietransitie te versnellen. En wie weet gaat het ons zelfs lukken om dankzij dit innovatieve systeem energiepositieve woningen te realiseren. En niet alleen dat, maar ook die (dis)balans tussen zomer en winter op te vangen en netwerkbelasting in de twee seizoenen te verminderen. Dat zou echt een game changer zijn!’