{{ mediaArticle.articleTypeName }}
PhotonFirst - Slimme meetapparatuur
Een flinke treinstoring omdat er onverwacht onderhoud nodig is aan de spoor? Het komt helaas regelmatig voor. Maar als het aan PhotonFirst ligt, is dat binnenkort voorbij. Het bedrijf, met een vestiging op de High Tech Campus in Eindhoven én een cleanroom in Alkmaar, is gespecialiseerd in het ontwikkelen van hele nauwkeurige meetapparatuur. ‘Daarmee kunnen we bijvoorbeeld het onderhoud aan spoorwegen voorspellen en zo storingen voorkomen. Maar deze apparatuur kan nog veel meer.’
Aan het woord is Leendert-Jan Nijstad, Managing Director bij PhotonFirst. Hij legt uit waar het bedrijf zich mee bezighoudt. ‘Wij ontwikkelen nauwkeurige meettechnologie. Zo nauwkeurig dat je de temperatuur van vandaag met vier decimalen achter de komma zou kunnen meten. Of dat nuttig is? Op het eerste oog niet, maar die grote nauwkeurigheid kan op veel verschillende gebieden wel écht het verschil maken. En dan gaat het niet alleen om temperatuur, maar ook om bijvoorbeeld druk(verschillen), vibratie, spanning en versnelling.’
Chips
PhotonFirst maakt daarbij gebruik van zogeheten geïntegreerde fotonische chips die ze zelf ontwikkelen. ‘Zo’n chip zendt een lichtsignaal uit door een glasvezelkabel. Een deel van dat licht wordt vervolgens door spiegelrastertjes (geïntegreerd in de glasvezelkabel) teruggestuurd naar die chip. De chip meet heel nauwkeurig het verschil in lichtsterkte. En dat signaal wordt uiteindelijk omgezet in een verschil in temperatuur of in vibratie, druk(verschillen), spanning of versnelling.’
Uiteenlopende toepassingen
Blijft de vraag: wat heb je daar dan aan? Volgens Leendert-Jan zijn er 1001 toeppassingen te bedenken. ‘Wij richten ons met name op infrastructuur, aerospace en industrie.’ Hij geeft wat voorbeelden. ‘Door het meten van de dikte van de spoorrails bij wissels kunnen we onderhoud voorspellen en zo vertragingen voorkomen. Maar we meten ook of er kleine haarscheurtjes in vliegtuigvleugels zitten en hoe het exact zit met de druk in een industrieel vat vol waterstof. Wij bieden uitkomst op plaatsen waar elektronische meetapparatuur niet gebruikt kan of mag worden. Bijvoorbeeld omdat er een groot magnetisch veld aanwezig is of omdat sprake is van ontploffingsgevaar.’
Kosten
Waar de kosten voor fotonische meetapparatuur van PhotonFirst tot een paar jaar geleden in de tienduizenden euro’s liep, is dat bedrag nu al teruggebracht tot enkele honderden euro’s. ‘De ontwikkelingen gaan razendsnel’, zegt Leendert-Jan. ‘In 2024 lanceren we onze nieuwe meetoplossingen, die veel betaalbaarder zijn. De komende jaren worden ze nog goedkoper. Het ligt daarom voor de hand om te denken dat geïntegreerde fotonische chips steeds meer gebruikt gaan worden in bijvoorbeeld smartphones of andere apparaten.’
Continuïteit
Met de snelle ontwikkeling van fotonica is het wel de vraag of de elektronica, zoals we die nu kennen, op termijn gaat verdwijnen. Leendert-Jan denkt van niet. ‘Nee, ik denk eerder dat deze twee gebieden elkaar gaan aanvullen en ondersteunen. Nu sturen we onze geïntegreerde fotonische chips nog aan met een door elektronica aangestuurd kastje. Over een paar jaar gebeurt dat door een elektronische chip die we aan onze chip kunnen koppelen. Maar dat is nog wel toekomstmuziek.’
Rol binnen Brainportregio
PhotonFirst is volgens Leendert-Jan actief betrokken in de Brainportregio. ‘Zo zijn we onderdeel van het ecosysteem PhotonDelta. Samen met andere bedrijven en onderzoeksinstituten doen we onderzoek naar geïntegreerde fotonica. Daarnaast
ontwikkelen we zelf producten die we samen met bedrijven uit de regio produceren. Denk bijvoorbeeld aan SmartPhotonics, die ons de fotonische chips leveren. We zijn erg blij met de 35 miljoen euro die vanuit de Regio Deal gelden zijn vrijgekomen. Daarmee kunnen we als Brainportregio onze leidende rol in de wereld van de fotonica vasthouden en versterken.’