Grenzeloos Goed Onderwijs: ‘Samen kunnen we nóg meer van betekenis zijn’
Steeds meer kinderen met een internationale achtergrond volgen onderwijs in de Brainportregio. En dat aantal zal de komende jaren blijven stijgen. Tijdens het congres Grenzeloos Goed Onderwijs kwamen meer dan 330 onderwijsprofessionals, beleidsmakers en mensen uit het bedrijfsleven samen om te bespreken hoe we deze kinderen het beste kunnen ondersteunen. Waar liggen de kansen en de uitdagingen rondom internationalisering van het onderwijs? En hoe kunnen we elkaar versterken?
‘Het is belangrijk dat ieder kind goed ‘landt’ in de klas, welke achtergrond diegene ook heeft’, trapt moderator Meike de Jong het congres in Van der Valk Eindhoven-Best af. ‘We staan samen voor de uitdaging om ons onderwijs hierop aan te passen.’ Met die zinnen vat ze de kern van deze middag goed samen. Internationalisering zorgt voor uitdagingen, zoals meer culturele diversiteit in de klas. Toch biedt internationalisering ook vooral kansen, benoemt Véronique Zeeman, wethouder van de gemeente Best, in haar toespraak. ‘Werken met mensen uit andere culturen heeft mij persoonlijk enorm verrijkt.’ Ze benadrukt het belang van samenwerken, zodat de uitdagingen de kansen niet overschaduwen. ‘Gemeenten, het onderwijs en het bedrijfsleven: we hebben elkaar nodig. Samen kunnen we nóg meer van betekenis zijn.’
Buiten je eigen kaders kijken
Na de aftrap gaan de aanwezigen in groepen uiteen voor diverse workshops. Yvonne van Haalen, onderbouwleerkracht bij basisschool De Wilakkers in Eindhoven, neemt deel aan de sessie over voorschoolse educatie. ‘Wat ik vooral mooi vind, is dat meertaligheid en cultural awareness ook in de voorschoolse periode steeds meer aandacht krijgt. Ik denk zelf ook dat het goed is om er op tijd bij te zijn. Alleen dan kunnen we met z’n allen de puzzel leggen voor dat ene kleine mensje dat morgen weer voor ons staat.’ Binnen haar school speelt internationalisering en meertaligheid al lange tijd een grote rol. ‘Maar ik zie hier ook onderwijsprofessionals die er net mee starten. We kunnen van elkaar leren. Meertaligheid vraagt namelijk iets van ons als leerkrachten: buiten je eigen kaders durven kijken, nieuwsgierig zijn naar de ander en op jezelf durven reflecteren. Wie hier is, heeft die boodschap meegekregen.’
Meertaligheid is overal
Een aantal deuren verderop doet Rianne Thomas, docent, taalcoördinator en regisseur meertaligheid op het Pius X-College in Bladel, haar verhaal. Zij vertelt de aanwezige onderwijsprofessionals over de opleiding ‘De inclusieve en meertalige leeromgeving’ die ze volgt. ‘Deze opleiding (aangeboden via de Inclusive Teaching Academy) heeft me verdieping en kennis gebracht, die ik bij meertalige én Nederlandstalige kinderen kan inzetten’, vertelt ze. ‘Meertaligheid is echt niet alleen op een internationale school aanwezig. Het komt vaker voor dan je denkt. Wees je daarvan bewust’, geeft ze als boodschap mee. Niet veel later illustreert Lina (15), afkomstig uit China, waarom internationalisering op de kaart moet staan in onderwijsland. ‘Er zijn grote verschillen tussen het Nederlandse en Chinese onderwijs. Zo staat in China de docent centraal, terwijl er in Nederland veel interactie met leerlingen is. Ook ging ik in China van half 8 ’s ochtends tot half 11 ’s avonds naar school. Die verschillen zijn heel erg wennen, en dat is spannend in het begin. Als je daar als docent begrip voor hebt, kom je al een heel eind.’
Traumasensitief werken
Na een tweede ronde workshops loopt Nanouk Teensma, directeur van jenaplanschool Het Mooiste Blauw in Nuenen, richting de grote zaal voor de gezamenlijke afsluiting. Ze vertelt: ‘Ik was vooral benieuwd naar de workshop over traumasensitief werken. Die bleek heel interessant te zijn, mét concrete tips. Op onze school hebben we niet veel internationale kinderen, die misschien een oorlogstrauma hebben. Maar er zijn genoeg leerlingen die iets heftigs mee hebben gemaakt, zoals een echtscheiding. In plaats van daarover te praten, blijft het vaak achter gesloten deuren.’ Zo’n trauma kan zich uiten in ‘moeilijk’ gedrag van een leerling. In de workshop staat dan ook één boodschap centraal: een moeilijke leerling is een leerling die het moeilijk heeft. Om dat zelf te ervaren, krijgen de aanwezigen ieder een ballon, doen ze hun ogen dicht en wachten ze af welke kapot geprikt gaat worden. Het gevoel van spanning, dát is waar deze leerlingen altijd mee kampen. ‘Heftig, maar goed voor de bewustwording’, concludeert Nanouk.
Uitdaging samen aangaan
Naast onderwijsprofessionals uit het basis-, voortgezet- en het mbo-onderwijs is ook het hbo-onderwijs op het congres vertegenwoordigd, blijkt tijdens de afsluitende netwerkborrel. Marcel Lemmen, lid van het College van Bestuur van Hogeschool de Kempel: ‘Ik ben hier om onderwijsontwikkeling in de Brainportregio in beeld te houden, zodat we er als pabo bij aan kunnen sluiten. Dat geldt voor ons curriculum voor leerkrachten in opleiding, maar ook voor zittende of startende leerkrachten die wij begeleiden bij hun professionalisering. Ik heb vandaag gezien dat er een grote uitdaging voor ons ligt, maar dat we die met z’n allen aan willen gaan. Onderwijsprofessionals gaan met elkaar in gesprek, zijn nieuwsgierig naar elkaar en komen met goede ideeën. Dat stemt mij positief. Alleen daarom al is het goed dat een congres als Grenzeloos Goed Onderwijs er is.’
