Duurzame koploper #3 Best Wool – Recyclebare vloerkleden en tapijt

Luxe, geluiddempend en zacht aan de voeten. Dat zijn de eerste woorden waar de meeste mensen aan denken bij een tapijt of vloerkleed. Maar het Brabantse Best Wool uit Best voegt daar nog een woord aan toe: duurzaam. De specialist in wollen vloerbekleding bestaat inmiddels meer dan 40 jaar en had als vanzelfsprekend altijd al oog voor de planeet. “Wol is een natuurproduct. In de winter hebben schapen die wol nodig, maar in de zomer moet het er echt af”, vertelt Yvar, dit jaar 25 jaar werkzaam bij het bedrijf en sinds 2001 aan het roer. “We proberen die wol met zoveel mogelijk liefde te behandelen en er iets moois van te maken.”

Gesloten kringloop

Toch begon het wat te schuren. Het product moest beter. Duurzamer. En daarmee komt Yvar meteen met de eerste tips voor ondernemers die ook aan de slag willen. “Volg je gevoel, zodat je je tijd ver vooruit bent. Ik keek destijds naar onze producten en dacht: dat het niet 100 procent recyclebaar is, kan op lange termijn niet de bedoeling zijn. Het voelde niet logisch. ” Veel van de wol werd al hergebruikt, maar de onderkant van het tapijt en vloerkleden was synthetisch gelijmd en daardoor niet recyclebaar. Yvar kreeg rond 2007 een groeiende ambitie om tot een gesloten kringloop te komen en als voorloper in de tapijtindustrie recyclebare wollen vloerkleden en tapijt te produceren. Wat volgde was een innovatieproces dat vijftien jaar duurde.

Stappen

Dat proces verliep stap voor stap. Het eerste wat Yvar deed was mensen van buitenaf bij het proces betrekken, met méér kennis van zaken. “Hier werken veel vakmensen die alles weten van wol. Maar nooit eerder produceerden we zelf tapijtrug of lijm. Dit was pionierswerk: ik kon bij niemand afkijken. Daarom nam ik contact op met de Universiteit van Graz, die gespecialiseerd is in enzymen. Ook de Universiteit van Barcelona sloot aan, net als duurzaamheidspartner TNO. Daarnaast spraken we met allerlei experts, zoals een chemicus en een machinebouwer.” Wat volgde was een projectplan, Europese subsidie en uiteindelijk een jarenlang proces van trial and error. De zoektocht naar een ideale samenstelling van een tapijtrug en duurzame lijm had een lange adem nodig.

Investering

Twee jaar terug besloot Yvar dat de samenstellingen goed genoeg waren. Achteraf gezien had hij eerder die knoop door willen hakken. “Ik heb iets te lang getwijfeld en daardoor tijd verloren. Dat is de criticus in mij. Maar we hebben nu wél iets waar we apetrots op zijn.” Eind 2022 werd gestart met de bouw van een unieke lamineermachine. De investeringskosten voor het gehele project, acht miljoen euro, werden met hulp van de Rabobank mogelijk. Een hele investering, maar dat is volgens Yvar de moeite waard. “De machine lijmt de wollen toplaag met een duurzame polyesterlijm aan de polyester tapijtrug. Voor de lijm en de technologie werken we samen met Niaga® (omgekeerd ‘again’). Wanneer het tapijt of het vloerkleed na gebruik retour wordt gestuurd, kan de wollen bovenlaag eenvoudig van de tapijtrug worden gescheiden. Dan kan zowel de wol, als de rug een nieuwe bestemming krijgen.”

Vijf procent van de jaarlijkse productie (ongeveer twee miljoen vierkante meter) wordt inmiddels met deze speciale tapijtrug gemaakt. Nu de nieuwe techniek er is, neemt dat percentage alleen maar toe. “Alle vloerkleden zijn daarnaast voorzien van een unieke QR-code, zodat de eindgebruiker precies kan zien welke materialen zijn gebruikt, wat de afkomst is, wanneer het is geproduceerd en welke productreis het heeft afgelegd.”, aldus een trotse Yvar. “Bovendien kunnen gebruikers dankzij die code het afvoeren van het kleed eenvoudig in gang zetten.”

Goede voedingsbodem

Inmiddels is Best Wool ook gestart met de ontwikkeling van een machine om het tapijt te kunnen scheiden. Want inzamelen en waardevolle materialen scheiden, dát is het uiteindelijke doel. “De materialen kunnen straks als grondstof hergebruikt worden. En de wol? Die geven we terug aan de natuur. Daar zijn tientallen toepassingen voor. Ik ben zelf erg gecharmeerd van de mogelijkheid om de wol te gebruiken in gebieden waar door droogte weinig groeit, bijvoorbeeld in noordelijk Afrika. Wol houdt water en zaden vast en is daarmee letterlijk en figuurlijk de perfecte voedingsbodem voor planten.” Uiterlijk in 2025 hoopt hij zover te zijn. Yvar kijkt ernaar uit. “Dan kunnen we écht zeggen dat we een gesloten kringloop hebben.”

Ook een duurzame koploper worden? Tips van Yvar:

1. Zoom uit en durf conclusies te trekken
“Als ondernemers zijn we druk bezig met de waan van de dag. Met die mindset hopen veel ondernemers dat ze met een kleine aanpassing in ingrediënten, volledig circulair kunnen worden. Maar meestal heb je een hele andere keuken nodig. Zoom uit en durf te concluderen dat iets grondig op de schop moet.”

2. Begin klein
“Duurzaam ondernemen is complex. Hoe manage je complexiteit? Door het klein te maken. Start met het inzichtelijk maken van wát er in je product is verwerkt en welke reis het product heeft afgelegd. En verbeter vervolgens stap voor stap de duurzaamheid daarvan.”

3. Ben transparant naar de bank
“Als je denkt: oei, de bank komt, wat zal ik zeggen? Dan gaat er iets mis. Betrek ze bij alle zaken die ertoe doen, positief én negatief, dan heb je meer kans op een lening.”

Deze verhalenreeks is mogelijk gemaakt door Brainport Development en Rabobank.