{{ mediaArticle.articleTypeName }}
‘Dichterbij Van Gogh kom je niet’
December 1833. De dertigjarige Vincent van Gogh steekt de Nuenense dorpsstraat Berg over. Vlak ervoor keerde hij vanuit Drenthe terug naar zijn ouders. Vanuit zijn ouderlijk huis loopt hij naar het gemeentehuis, waar hij zich inschrijft bij de burgerlijke stand. Een bekende schilder is hij nog niet, maar dáár komt binnenkort verandering in…
In mei 2023 opende het gloednieuwe Van Gogh Village Museum in Nuenen haar deuren zodat iedereen die dat wil de wereldberoemde kunstschilder Vincent van Gogh, die twee jaar doorbracht in Nuenen, echt kunnen leren kennen. Vragen als; Wat hield de schilder eigenlijk bezig? Waar leefde hij? Met wie omringde hij zich? worden daar beantwoord. Van Gogh Village Museum in Nuenen wered mede mogelijk gemaakt door financiële bijdragen uit de Regio Deal Brainport Eindhoven.
Wereldwijd icoon
Om die geschiedenis te eren heeft Nuenen al sinds 2010 een museum, oorspronkelijk onder de naam Vincentre. Dat museum huisde op een prachtige plek: tegenover het ouderlijk huis van de kunstschilder en ín het voormalige gemeentehuis waar hij zich ooit inschreef. Er was wel een nadeel: het museum was krap. Vrijwilliger en gids Hans Keijzer: ‘We ontvingen jaarlijks ongeveer 20.000 bezoekers. Met slechts twee wc’s en één koffiecorner groeide Vincentre al gauw uit zijn jasje. Als er een buslading bezoekers binnenkwam, was de doorloop dramatisch.’
Nieuwbouw
Kon dat niet beter? ‘Als regio zijn we verantwoordelijk voor het culturele erfgoed van Van Gogh’, aldus directeur Simone van der Heiden. ‘Naast het Vincentre lag een braakliggend terrein. We onderzochten de mogelijkheid om ons museum uit te breiden met nieuwbouw.’ Daarvoor was wel budget nodig. Gelukkig trokken allerlei grote en kleine partijen de portemonnee. Simone: ‘Uiteindelijk maakte het geld van de Regiodeal de begroting sluitend. Na een verbouwing van het gemeentehuis, de bouw van het nieuwe gedeelte én een doorbraak tussen die twee panden, knipte koningin Maxima in mei 2023 het lintje door.’ Het Van Gogh Village Museum was geboren.
Verhalen
Gids Hans dacht mee over elke steen en ruimte. Zo gaf hij de architect nog voor hij begon met tekenen een uitgebreide rondleiding. ‘Je kunt pas iets passends tekenen, als je de verhalen achter deze plek en Van Gogh kent', stelt hij. ‘Ik drukte de architect op het hart: maak iets waardoor mensen het gevoel krijgen dat ze héél dicht bij Vincent komen.’ Het resultaat is een eigentijds pand dat qua lijnen sterk lijkt op de langgevelboerderij die er in de tijd van Van Gogh stond.
Verhalen landen beter
En vanbinnen? In het nieuwe museum is letterlijk meer ruimte voor verhalen. Hans: ‘Denk bijvoorbeeld aan de vrienden die Van Gogh lesgaf. Voorheen hingen deze doeken op een overloop, nu hebben ze een aparte ruimte gekregen. Daardoor kunnen de bezoekers in alle rust deze werken ook écht tot zich te nemen.’
Ook zijn meesterwerk De Aardappeleters is meer geëtaleerd dan vroeger. ‘Niet de definitieve versie, die hangt natuurlijk in het Van Gogh Museum. Wij onderscheiden ons juist door de verhalen áchter zijn doeken te delen. Over De Aardappeleters vertellen we op een aparte etage meer over de totstandkoming en wie de figuren zijn. Eén is bijvoorbeeld Sien, zijn muze die op veel meer schilderijen terugkomt.’
Kijkje in zijn hoofd
Als klap op de vuurpijl kunnen bezoekers in Vincents Lichtlab, mogelijk gemaakt door ASML, in een uur leren wat Van Gogh in een paar jaar geleerd heeft. ‘Hier ervaar je om als een schilder te kijken naar licht en kleur. Welk effect hebben die twee op elkaar? Hoe kun je ermee experimenteren?’
Bezoekers die weer naar buiten lopen, hebben het gevoel de schilder écht te kennen. Ze hebben geleerd over zijn wisselende mentale welzijn, de persoonlijke brieven aan zijn broer Theo, de moeilijke relatie met zijn vader en over de sterke band met zijn moeder. ‘Toen zijn moeder haar heup brak, kon ze niet naar de kerk. ‘Dan breng ik de kerk naar haar toe’, moet de schilder gedacht hebben. Zijn schilderij ‘Het uitgaan van de Hervormde kerk te Nuenen’ hangt in het Van Gogh Museum. ‘Maar het verhaal dat bij dat doek hoort, dát hoor je daar niet. Dat vertellen we juist hier, in Nuenen.
'Dichterbij Van Gogh kom je niet!’