‘We bouwen aan scholen waar kinderen, ouders en de hele wijk beter van worden’
De Brainportregio wordt steeds internationaler. Dat biedt kansen, maar vraagt ook iets van kinderopvanglocaties en het basis-, voorgezet- en speciaal onderwijs. Daarom werken overheden, het bedrijfsleven en onderwijsinstellingen samen aan het waarmaken van dezelfde ambitie: in 2027 is de regio zo ingericht dat ze kan inspelen op de steeds fluctuerende instroom van internationale kinderen. Hoe we dat doen, en waar kansen en uitdagingen liggen? Daarover vertellen pedagogisch medewerkers, leraren, bestuurders en beleidsmakers. Deze keer: Thomas Tuerlings, wethouder (met onder andere onderwijs in zijn portefeuille) bij gemeente Helmond.
‘Uit 1100 inzendingen won een Roemeens meisje in de categorie groep 5-6 de poëziewedstrijd voor basisscholen in Helmond. Haar ouders spreken nog geen Nederlands, thuis wordt enkel Roemeens gesproken. Maar tóch lukte het haar om haar gevoelens en emoties uit te drukken in haar gedicht’, vertelt Thomas Tuerlings. ‘Dat raakte me. Het laat zien dat kinderen met een andere thuistaal kunnen meedoen én uitblinken, als het onderwijs daar de ruimte voor biedt.’ Volgens de wethouder vraagt dat wel iets van het systeem. ‘We hebben altijd een goed onderwijssysteem gehad, maar de werkelijkheid is veranderd. Met meer internationale kinderen komt er, bij wijze van spreken, andere brandstof in de motor. Als je altijd op diesel rijdt en je gooit er ineens benzine in, dan werkt een auto niet goed. We moeten er samen voor zorgen dat die auto aangepast wordt, zodat er wél benzine in kan.’
Kans om het systeem te verbeteren
Volgens de Helmonder is onder andere taalondersteuning nodig, maar ook professionalisering van leerkrachten. ‘In Helmond hebben we met Jan van Brabant Gasthuisstraat een Eerste Opvang Anderstaligen. Daar volgen onder andere vluchtelingen tussen de 12 en 18 jaar uit de regio hun eerste onderwijsjaren in Nederland. Voor kinderen van 6 tot 12 jaar is er Kindcentrum Mozaïek. Voor beide scholen geldt dat leerlingen soms getraumatiseerd zijn. Dat vraagt veel van leerkrachten. Daarin moeten zij begeleid worden.’ Om deze systeemverandering te realiseren, is samenwerking nodig in plaats van losse maatregelen. ‘Tussen onderwijs, kinderopvang, gemeenten, jeugdzorg én het bedrijfsleven. Die laatste groep heeft er namelijk ook baat bij: uit de huidige generatie kinderen komen hun toekomstige medewerkers. Sommige bedrijven weten dat en zetten zich actief in, maar andere mogen de urgentie meer voelen.’
Kloof tussen wijken
De wethouder ziet internationalisering van het onderwijs niet als probleem, maar juist als kans. ‘Deze ontwikkeling dwingt ons om opnieuw naar het hele onderwijssysteem te kijken: wat werkt nog en wat moet anders? Daardoor wordt het niet alleen beter voor internationale kinderen, maar ook voor kinderen met een Nederlandse achtergrond.’ Sterker nog, dat draagt volgens hem bij aan brede welvaart. ‘In Helmond zijn kansen niet gelijk verdeeld over de stad. In sommige wijken groeien kinderen kansrijk op, in andere wijken niet. Dat houdt me bezig, en daar wil ik iets aan veranderen. Wat mij betreft moeten we onderwijs zo inrichten dat ieder kind, waar het ook vandaan komt, mee kan komen. Anders zijn ze namelijk voor de toekomst getekend.’
Kracht van de moedertaal
Dat er in Helmond al mooie projecten op het gebied van inclusief onderwijs zijn, stemt Tuerlings dan ook tevreden. ‘Kijk naar de pilot Kracht van de moedertaal in de wijk Rijpelberg. Veel kinderen hebben daar een Poolse achtergrond. Op de basisschool maken ze daar nu gebruik van meertalige didactiek. Nederlandse woorden worden aan het Pools gekoppeld. Daardoor groeit de taalvaardigheid van de leerlingen in beide talen.’
Scholen waar de hele wijk beter van wordt
De focus op inclusief onderwijs en brede welvaart speelt ook een rol bij een andere onderwijsopgave: onderwijshuisvesting. ‘Daarvoor ben ik als wethouder ook verantwoordelijk. In Helmond moeten er door de instroom van internationale kinderen zo’n vijf of zes basisscholen bij komen. Op sommige plekken is de nood hoog, ook omdat gebouwen verouderd zijn. Financieel gezien is het een flinke uitdaging.’ Door hier vanuit het uitgangspunt van de brede welvaart naar te kijken, wil de wethouder dat de hele stad profijt heeft van nieuwe schoolgebouwen. ‘Denk aan een multifunctionele accommodatie (MFA), waarin naast een school ook bijvoorbeeld een wijkhuis, GGD of taalondersteuning is gevestigd. Zo bouwen we aan scholen waar kinderen, ouders en de hele wijk beter van worden.’
Regionale Uitvoeringsagenda Internationalisering Onderwijs
Dit artikel is onderdeel van een reeks interviews met bestuurders en professionals uit de kinderopvang en het onderwijs. Zij vertellen over wat internationalisering van het onderwijs voor hen betekent en hoe zij werken aan de Regionale Uitvoeringsagenda.
Deze agenda gaat over de kansen die internationalisering van de Brainportregio biedt, maar gaat ook in op de druk die dit met zich meebrengt voor de kinderopvang en het funderend onderwijs. Samen werken we aan een passend en flexibel onderwijsaanbod voor de verschillende doelgroepen, en aan fysieke onderwijsvoorzieningen. We zorgen ervoor dat alle kinderen zich welkom voelen in de Brainportregio én dat alle kinderen de kansen die onze regio biedt optimaal kunnen benutten.
De agenda kun je hier downloaden. Voor meer informatie neem je contact op met Mieke Zijlstra, programmamanager, m.zijlstra@brainportdevelopment.nl.