Verdieping
4
minuten leestijd
‘Elk kind heeft herkenning en een blik naar buiten nodig’
De Brainportregio wordt steeds internationaler. Dat biedt kansen, maar vraagt ook iets van kinderopvanglocaties en het basis-, voorgezet- en speciaal onderwijs. Daarom werken overheden, het bedrijfsleven en onderwijsinstellingen samen aan het waarmaken van dezelfde ambitie: in 2027 is de regio zo ingericht dat ze kan inspelen op de steeds fluctuerende instroom van internationale kinderen. Hoe we dat doen, en waar kansen en uitdagingen liggen? Daarover vertellen pedagogisch medewerkers, leraren, bestuurders en beleidsmakers. Deze keer: Eefje Smets, kartrekker NT2 bij Onderwijsstichting KempenKind en lid van de Koersgroep Nieuwkomersonderwijs Brainport.
Ze is naar eigen zeggen een écht onderwijsmens. Eefje stond jarenlang voor de klas in het basisonderwijs en schoolde zich zo’n tien jaar geleden bij tot leerkracht Nederlands voor anderstaligen (NT2). ‘Toen was internationalisering nog een thema dat eraan zat te komen, en dan vooral in Eindhoven en Veldhoven’, vertelt ze. ‘Nu weten we wel beter. Het raakt de hele Brainportregio.’
Scholing voor leerkrachten
Eefje begon ooit in het onderwijs om zoveel mogelijk kinderen te helpen zich goed te ontwikkelen. ‘Dat willen mijn collega-leerkrachten ook. Tegelijkertijd komt er nu veel op hen af: volle klassen, een hoog eisenpakket, een lerarentekort en passend onderwijs. En dan is er dus ook nog internationalisering dat zijn eigen uitdagingen kent.’ Om onderwijsprofessionals bij dat laatste te helpen, stelden Eefje en haar collega’s een beleidsplan op voor Onderwijsstichting KempenKind. Zo biedt de stichting onder andere scholing aan op het gebied van meertaligheid, traumasensitief lesgeven en omgaan met culturele diversiteit.
Elkaar begrijpen
Waar leerkrachten in de praktijk zoal tegenaanlopen? ‘Denk aan taal- en cultuurverschillen in gesprekken met internationale ouders. Zij vinden het Nederlandse onderwijssysteem bijvoorbeeld lastig te begrijpen. Omdat deze communicatie soms moeilijk gaat, wordt die weleens uit de weg gegaan. Dat is zonde. In eerste instantie wilden we leerkrachten daarom Engels bijspijkeren, maar er zijn ook allerlei apps die daarbij helpen. Het zit ‘m veel meer in leren omgaan met culturele diversiteit. Open, nieuwsgierig en cultureel sensitief zijn, levert veel op. Als jij Chinees spreekt en ik Nederlands, maar we elkaar in de ogen kijken en elkaar tóch begrijpen, dan kom je heel ver.’
Spiegels en ramen
Door internationalisering wordt je blik groter, vindt Eefje. ‘Aan de andere kant moet je de Nederlandse cultuur ook borgen. Dat kan tegelijkertijd, en vooral ook heel laagdrempelig, in één klaslokaal. Zet in de poppenhoek naast Nederlandse kopjes en schoteltjes ook eens een Turkse theekan neer. Of lees een sprookje uit een ander land voor. Ik hoorde iemand eens zeggen: elk kind heeft spiegels en ramen nodig. Ze willen zich in iemand of iets herkennen, maar het is ook belangrijk dat ze naar buiten kijken en andere culturen ontdekken. Dat vond ik zó treffend.’
Expertise die blijft
Eefje ziet internationalisering als een groot, blijvend thema, waarbij samenwerken noodzakelijk is. ‘Het basisonderwijs, de kinderopvang en gemeenten in De Kempen, Eindhoven en Helmond-de Peel doen dat bijvoorbeeld in de Koersgroep Nieuwkomersonderwijs Brainport. Iedereen maakt zijn eigen keuzes, maar we leren wel van elkaar en helpen elkaar waar nodig.’ Een van de aanleidingen om deze samenwerking te organiseren, was de oorlog in Oekraïne en de vluchtelingenstroom die dat met zich meebracht. ‘Het kan natuurlijk zijn dat deze kinderen straks weer terug naar hun thuisland kunnen. Toch is de expertise die we in de regio opbouwen op het gebied van internationalisering nooit weggegooid. De geschiedenis leert ons dat er zomaar een nieuwe gebeurtenis kan plaatsvinden, waardoor er een groep internationals onze kant op komt. Bovendien blijven expats sowieso komen.’
Samenwerken loont
De samenwerking leverde al mooie kruisbestuivingen op. ‘Zo sluiten leerkrachten steeds vaker bij scholingen van andere onderwijsstichtingen aan. Dat was voorheen moeilijker. Bovendien heb ik als kartrekker NT2 bij KempenKind ook veel vaker contact met kartrekkers van andere onderwijsstichtingen en kinderopvanglocaties. Samen helpen we onderwijsprofessionals en internationale kinderen en ouders verder. Daar draait het uiteindelijk om.’
Regionale Uitvoeringsagenda Internationalisering Onderwijs
Dit artikel is onderdeel van een reeks interviews met bestuurders en professionals uit de kinderopvang en het onderwijs. Zij vertellen over wat internationalisering van het onderwijs voor hen betekent en hoe zij werken aan de Regionale Uitvoeringsagenda.
Deze agenda gaat over de kansen die internationalisering van de Brainportregio biedt, maar gaat ook in op de druk die dit met zich meebrengt voor de kinderopvang en het funderend onderwijs. Samen werken we aan een passend en flexibel onderwijsaanbod voor de verschillende doelgroepen, en aan fysieke onderwijsvoorzieningen. We zorgen ervoor dat alle kinderen zich welkom voelen in de Brainportregio én dat alle kinderen de kansen die onze regio biedt optimaal kunnen benutten.
De agenda kun je hier downloaden. Voor meer informatie neem je contact op met Mieke Zijlstra, programmamanager, m.zijlstra@brainportdevelopment.
