‘Een warme overdracht maakt voor veel leerlingen het verschil’
De Brainportregio wordt steeds internationaler. Dat biedt kansen, maar vraagt ook iets van kinderopvanglocaties en het basis-, voorgezet- en speciaal onderwijs. Daarom werken overheden, het bedrijfsleven en onderwijsinstellingen samen aan het waarmaken van dezelfde ambitie: in 2027 is de regio zo ingericht dat ze kan inspelen op de steeds fluctuerende instroom van internationale kinderen. Hoe we dat doen, en waar kansen en uitdagingen liggen? Daarover vertellen pedagogisch medewerkers, leraren, bestuurders en beleidsmakers. Deze keer: Gaby Evers, NT2-docent en doorstroomcoach bij het Global College Eindhoven, en Monique Böckling, NT2-coördinator bij het Lorentz Casimir Lyceum.
‘Soms gaat het lesboek even dicht’, vertelt Gaby, die op het Global College lesgeeft aan middelbare scholieren die nog niet lang in Nederland wonen. ‘Bijvoorbeeld toen een Oekraïense leerling vertelde hoe haar stad is veranderd in een frontlinie. Of wanneer een Turkse leerling vertelt over de politieke situatie in zijn land.’ Zulke gesprekken ontstaan vanzelf, in klassen waar leerlingen uit de hele wereld samenkomen, zoals bij het Global College. ‘De jongeren verschillen in taal en achtergrond, maar dat zorgt juist voor verbinding. Onze leerlingen willen van elkaar leren en gaan heel respectvol met elkaar om.’
Iedere docent is een taaldocent
De leerlingen van het Global College stromen meestal binnen twee jaar door naar het reguliere middelbare onderwijs, al kan dat in sommige gevallen korter of langer duren. Ze komen bijvoorbeeld op het Lorentz Casimir Lyceum terecht, waar Monique NT2-coördinator is. ‘Van docenten hoor ik vaak hoe leergierig deze leerlingen zijn. Toch kunnen ze het door hun taalniveau lastig hebben. Een wiskundedocent gaf het voorbeeld van een leerling die prima de omtrek van een schuurtje kon berekenen. Maar bij de toets ging het mis: de opdracht ging nu over een hondenhok. Dat woord kende de leerling niet, waardoor ze vastliep.’ Dat voorbeeld laat volgens Gaby zien hoe belangrijk het is dat iedere docent zich bewust moet zijn van het belang van taal. ‘Ik denk dat daar nog kansen liggen voor middelbare scholen.’ Daar is Monique het mee eens. ‘In ons meerjarenplan Inclusief Talenbewust Onderwijs hebben we niet voor niets opgenomen dat iedere docent een taaldocent is. Ik probeer voor die bewustwording te zorgen.’
Schooltaal
Andersom vindt Monique het belangrijk dat meertalige leerlingen al vroeg kennis opdoen van bepaalde vakken en de taal die daarbij hoort. ‘Dat begrijp ik helemaal’, zegt Gaby. ‘Daarom lichten we iedere week een schooltaalwoord uit, zoals ‘symbool’ of ‘samenvatting’. Ook worden bepaalde vakken, zoals biologie of geschiedenis, door vakdocenten van het Stedelijk College Eindhoven gegeven. Zij weten precies wat een leerling op een middelbare school moet weten. Een leerling uit Colombia zegt de Koude Oorlog misschien niets, terwijl die kennis wel nodig is om te kunnen slagen voor het eindexamen.’ Bovendien nodigt Gaby oud-leerlingen uit om te vertellen over de overgang naar een reguliere middelbare school. ‘Zij hebben het bijvoorbeeld over het belang van schooltaal of dat ze het lastig vonden om vrienden te maken. Gelukkig is op het Lorentz Casimir Lyceum veel sociaal-emotionele begeleiding en een warme overdracht.’
Veiligheid is belangrijk
Op die begeleiding – onder andere van mentoren en intern begeleiders – is Monique trots. ‘Als voormalig expat weet ik hoe belangrijk veiligheid en jezelf mogen zijn voor iemands leerproces is. Ik ben met mijn gezin vrijwillig naar onder andere de Verenigde Staten en Australië verhuisd, maar voor veel ouders en kinderen die naar Nederland komen geldt dat niet. Voor hen is je veilig voelen misschien nóg belangrijker.’ In haar eigen NT2-lessen, waar ze meertalige leerlingen taalondersteuning geeft, heeft ze dan ook volop aandacht voor emoties. ‘Net als Gaby klap ik het lesboek dan even dicht. Op onze school vinden we het belangrijk dat leerlingen zich gezien en gehoord voelen.’
Steeds dichter tot elkaar
De voorbeelden die Monique en Gaby noemen, benadrukken het belang van samenwerken tussen het Global College en reguliere middelbare scholen. Gaby: ‘Een warme overdracht maakt voor veel leerlingen het verschil. We nodigen onderwijsprofessionals uit in onze lessen, geven workshops en zijn als expertisecentrum een vraagbaak voor het reguliere onderwijs. Door samen te werken met NT2-coördinatoren zoals Monique komen we steeds dichter tot elkaar. Dat doen we in de Brainportregio bijvoorbeeld in NT2-werkgroepen, waarin kennis en ervaringen gedeeld worden. Heel waardevol, vind ik dat.’
Regionale Uitvoeringsagenda Internationalisering Onderwijs
Dit artikel is onderdeel van een reeks interviews met bestuurders en professionals uit de kinderopvang en het onderwijs. Zij vertellen over wat internationalisering van het onderwijs voor hen betekent en hoe zij werken aan de Regionale Uitvoeringsagenda.
Deze agenda gaat over de kansen die internationalisering van de Brainportregio biedt, maar gaat ook in op de druk die dit met zich meebrengt voor de kinderopvang en het funderend onderwijs. Samen werken we aan een passend en flexibel onderwijsaanbod voor de verschillende doelgroepen, en aan fysieke onderwijsvoorzieningen. We zorgen ervoor dat alle kinderen zich welkom voelen in de Brainportregio én dat alle kinderen de kansen die onze regio biedt optimaal kunnen benutten.
De agenda kun je hier downloaden. Voor meer informatie neem je contact op met Mieke Zijlstra, programmamanager, m.zijlstra@brainportdevelopment.