‘Als gemeente zijn we verbinder op het gebied van nieuwkomers-onderwijs’
De Brainportregio wordt steeds internationaler. Dat biedt kansen, maar vraagt ook iets van kinderopvanglocaties en het basis-, voorgezet- en speciaal onderwijs. Daarom werken overheden, het bedrijfsleven en onderwijsinstellingen samen aan het waarmaken van dezelfde ambitie: in 2027 is de regio zo ingericht dat ze kan inspelen op de steeds fluctuerende instroom van internationale kinderen. Hoe we dat doen, en waar kansen en uitdagingen liggen? Daarover vertellen pedagogisch medewerkers, leraren, bestuurders en beleidsmakers. Deze keer: Ester de Mol, beleidsmedewerker onderwijs bij gemeente Eersel en Linda den Bol, beleidsontwikkelaar onderwijs bij gemeente Helmond.
‘Als enige anderstalige leerling – ik ben Tsjechische – weet ik hoe het is om een plek te zoeken in je klas’, vertelt Linda. ‘Gelukkig voelde ik me nooit anders dan de rest. Het zou mooi zijn als we dat voor alle kinderen kunnen bereiken.’ Die ervaring drijft Linda nu in haar werk als beleidsmedewerker onderwijs in Helmond. Daar is ze, net als Ester in Eersel, onder andere verantwoordelijk voor het beleid op nieuwkomersonderwijs. Linda: ‘Het is aan scholen om onderwijs te verzorgen, maar als gemeente bieden we een brede blik en zijn we een partner die overkoepelend kan kijken naar trends en knelpunten.’
Verbinder en vraagbaak
Ester vult de rol van de gemeente nog wat verder aan. ‘Het is onze taak om segregatie tegen te gaan en integratie te bevorderen. Daarom zetten we ons in voor inclusief onderwijs: onderwijs waarin álle kinderen, ook anderstalige, mee kunnen. In die zin is mijn werk niet veranderd. Ik stond ruim 25 jaar lang voor de klas in het basisonderwijs. Toen stond het belang van de kinderen voorop en dat is in deze rol nog steeds zo. Als gemeente zoeken we de samenwerking op met kinderopvanglocaties, scholen en andere gemeentes. Dat gebeurt onder andere in overleggen van de samenwerkingsverbanden PO en VO en gemeentelijke overleggen.’
Samenwerking tussen gemeenten
Die samenwerking komt ook tot uiting in het Ambtelijk Regionaal Overleg. Ester is voorzitter van dit overleg in regio Eindhoven-De Kempen en Linda in Helmond-Peelland. ‘Onderwijsambtenaren treffen elkaar daar’, zegt Linda. ‘We bespreken actuele onderwerpen, signaleren onderwijskwesties en kijken of we samen kunnen werken.’ Zeker voor kleinere gemeenten is dat heel waardevol, vindt Ester. ‘Daar ben je vaak de enige beleidsambtenaar op het gebied van onderwijs. Dan is het fijn om van collega’s te weten: hoe hebben jullie dat gedaan?’ Linda en Ester overleggen samen ook eens per kwartaal, met Brainport Development erbij. Bovendien vindt er overleg plaats met scholen, kinderopvanglocaties en andere onderwijspartners. ‘Zo is er een brede samenwerking ontstaan, wat écht uniek is in Nederland.’
Maatwerk
De samenwerking op het gebied van nieuwkomersonderwijs raakte in een stroomversnelling door de toestroom van Oekraïense vluchtelingen. ‘Het was een van de redenen om het Ambtelijk Regionaal Overleg weer op te starten. Dat was toen al een tijdje gestopt’, vertelt Linda. ‘Inmiddels is nieuwkomersonderwijs een thema waarop we in de regio structureel met elkaar samenwerken. Dat is heel mooi, want je kunt het ook niet alleen. In deze internationale regio hoort nieuwkomersonderwijs er gewoon bij.’ Dat betekent niet dat er geen verschillen zijn. ‘Kijk alleen al naar Helmond en Eindhoven: in Helmond zijn meer arbeidsmigranten, in Eindhoven vooral kenniswerkers. Als gemeente en scholen moet je dus maatwerk blijven bieden.’
Verschil grote en kleine gemeenten
Die verschillen zijn er ook tussen grote en kleine gemeenten. ‘In kleine kernen van gemeenten heb je soms scholen met weinig nieuwkomers, waardoor ze daar nog niet helemaal op ingericht zijn’, vertelt Ester. ‘Dat brengt heel andere uitdagingen met zich mee dan voor scholen met juist veel nieuwkomers. Daarom is in gesprek blijven en van elkaar leren ook zo belangrijk, en dat je kijkt naar wat er wél kan. Alleen zo voelen alle scholen zich gesteund bij de aanmelding van nieuwkomers.’ Ze vindt het daarnaast belangrijk om anders- of meertaligheid niet als uitdaging of probleem te zien. ‘Maar juist als een verrijking voor iedereen. Want dat is het.’
Regionale Uitvoeringsagenda Internationalisering Onderwijs
Dit artikel is onderdeel van een reeks interviews met bestuurders en professionals uit de kinderopvang en het onderwijs. Zij vertellen over wat internationalisering van het onderwijs voor hen betekent en hoe zij werken aan de Regionale Uitvoeringsagenda.
Deze agenda gaat over de kansen die internationalisering van de Brainportregio biedt, maar gaat ook in op de druk die dit met zich meebrengt voor de kinderopvang en het funderend onderwijs. Samen werken we aan een passend en flexibel onderwijsaanbod voor de verschillende doelgroepen, en aan fysieke onderwijsvoorzieningen. We zorgen ervoor dat alle kinderen zich welkom voelen in de Brainportregio én dat alle kinderen de kansen die onze regio biedt optimaal kunnen benutten.
De agenda kun je hier downloaden. Voor meer informatie neem je contact op met Mieke Zijlstra, programmamanager, m.zijlstra@brainportdevelopment.