Lenigheid in het onderwijs

"Tijdens het congres heeft stadsschrijver van Eindhoven, Corinne Heyerman, dit gedicht geschreven en voorgedragen. Het geeft een mooi beeld van de dag en van wat er leeft in het onderwijs in de regio."

''Hier zitten mensen die welkom kunnen zeggen
in meerdere talen
salam aleykoum
welcome
merhaba
of goeiemorgen
dzień dobry
dobry ranok.

Hier lopen mensen met onzichtbare tentakels,
die de kinderen omarmen,
alle kinderen omarmen,
precies zoals ze zijn.
En met die omarming
ook het gehele netwerk eromheen.

Hier,
mensen die weten dat
waarde is iets vluchtigs is
en net als zeep
niet zo makkelijk vast te pakken is.
Dat het daarom belangrijk is
om de nieuwsgierigheid te laten leiden,
de ogen te gebruiken,
het luisteren open te vouwen
als een tapijt.
Een bodem waarop een gelijkwaardigheid ontstaat.

Een vijfhonderdtal hoofden hier
zijn verbonden met levens daar
en de gezichten die daarbij horen.
Hier wordt gesproken over
de kinderen
de ouders
de leerkrachten
de conciërge
de bestuurder
de wethouder
de persoon bij de balie
de biebouder
en nog veel meer personen.
Alle mensen die de touwtjes van die grote entiteit,
die enorme, grillige ballon genaamd onderwijs
vasthouden.
Alle mensen hier
hebben voorbeelden in hun gedachten,
beeld bij de woorden waarover gesproken wordt.

Iemand hier denkt
aan de veertienjarige Sasja uit Oekraïne
die 3,5 jaar geleden met haar oma en mama naar Eindhoven kwam
en van een internationale schakelklas
naar het reguliere onderwijs verhuisde,
daar moeite had om contacten met de Nederlandstalige leerlingen te maken,
haar ogen uitkeek: ‘Deze mentaliteit is zo verschillend’
en nu een bankje heeft waar ze elke ochtend op haar inclusieve vriendengroepje wacht.

Iemand anders denkt aan
de ouders van leerlingen in het MBO met een taalachterstand
die een opleiding zorg of kinderopvang kunnen volgen,
waardoor hun potentieel niet onbenut blijft
en ze langzaam vervellen tot rolmodellen.

Iemand denkt aan de westerse bril
die ze langzaamaan durfde af te zetten.

Iemand denkt aan de kinderopvang,
die als eerste plek een belangrijke signalering en basis kan vormen
voor het internationale gezin.

Een ander denkt aan
de neurodiverse leerling
die betere ondersteuning vond
en nu vanuit zijn kracht benaderd wordt.

Iemand denkt aan het belang van Duits spreken,
in het Duitse schooltje waaraan hij verbonden is.
De kinderen die Duits als moedertaal hebben
en voor wie het belangrijk is om naast het Nederlands te leren
ook Duits te blijven oefenen,
zodat ze met hun grootouders kunnen blijven communiceren.

Iemand denkt aan de ouder die gevraagd werd om elke dag te lezen met zijn kind,
maar daar door traumatische gebeurtenissen en de daarbij horende chaos
geen tijd voor vond.

Iemand denkt aan de robot, die een geweldige collega kan zijn.

Iemand denkt aan AI
en wat voor ontwikkelingen dat geeft voor het onderwijs.

Nog iemand aan de bibliotheek waarin hij vrijwilliger is in het taalcafé
en samen met een Iraanse moeder naar de juiste woorden zocht
om tijdens het oudercontact te praten over haar kind.

Iemand denkt aan het boekje dat ze maakte
waarin leerlingen het verhaal van Sneeuwwitje en rozenrood
kunnen lezen in het Oekraïens.

En zo zijn de hoofden hier gevuld
met gezichten
verhalen
successen
momenten die schuurden
twijfels
zoektochten.

Met die onzichtbare tentakels
wordt ook een verleden vastgehouden.
Het verhaal van Philips,
dat helemaal teruggrijpt naar 1891,
waar men al zag dat samenwerking belangrijk was
om een leefbare samenleving te verkrijgen.
Naar de Philips taalscholen voor medewerkers en het hele gezin daaromheen.

Maar ook naar het verleden van
acht jaar geleden,
de regiodeal,
en de internationalisering die daardoor een basis werd.
Een samenwerking en verbinding die in stad gehouden wordt.

Met die onzichtbare tentakels wordt tegelijkertijd ook
naar een toekomst gegrepen.
Want wie met onderwijs bezig is,
is dagelijks een toekomst aan het kneden,
nu bezig met straks,
een beweging die nog vorm zal krijgen.

Bij de vraag of we de grootste uitdagingen achter de rug hebben,
is er slechts één persoon die daar akkoord mee gaat.
De anderen denken aan polarisatie, geopolitiek,
de tendensen van een veranderend wereldklimaat,
zorgen over infrastructuur.
De anderen houden de touwtjes naar de toekomst
angstvallig vast.
Of misschien eerder met uitdaging, met kracht.
Met een houding van:
Er zal nog veel op ons afkomen,
maar samen kunnen dat aan.

Je zou kunnen denken dat
met al die tentakels,
de personen hier in een spagaat staan,
in een onmogelijke positie,
zoals bij Twister.
Dat lijkt niet te gelden voor deze mensen,
deze mensen hier.
Deze houding geeft mogelijkheden
en inzichten die van onschatbare waarde zijn.

De mensen hier
staan dagelijks tussen de toekomst,
allen met de borst vooruit.
Trots op de ondergrond,
dat lappendeken dat onderwijs heet.
Ze hoeven het wiel niet weer uit te vinden,
blijven de verbinding opzoeken,
dromen zonder grenzen,
denken om,
kijken naar talenten,
staan open,
zoeken naar manieren,
die soms zo eenvoudig zijn als
kijken
luisteren
en het woord welkom
zeggen in talen
en op manieren,
kortom:
tegen iedereen.''