Wacht niet met groeifonds tot volgende kabinetsformatie, het is nu hard nodig

Met 50 procent van de kennis 100 procent van de besluiten nemen. Dat was het adagium van het kabinet voor de beteugeling van de gezondheidscrisis die zijn weerga niet kent. Terugblikkend zal vast en zeker blijken dat er nog lessen te leren zijn, maar in grote lijnen zullen velen beamen dat het kabinet een knappe koers heeft uitgestippeld in de onbekende wateren van het coronavirus.

Nu wacht de economische crisis om mee af te rekenen. Het goede nieuws is dat we daarvoor 100 procent van de kennis al hebben. De groeibrief – de groeistrategie voor Nederland op de lange termijn - die het kabinet eind vorig jaar publiceerde, blijkt tijdens de coronacrisis actueler dan ooit. Zou het kabinet op zijn laatste Prinsjesdag maar 50 procent van zijn keuzes hierop baseren, dan is ook de koers naar krachtig en duurzaam economisch herstel ingezet. Snel handelen naar de plannen van de groeibrief is dus geboden.

Fundamentele economische enmaatschappelijke vragen waar beleidsmakers al jaren mee worstelen, worden door de coronacrisis opeens bij de dagelijkse talkshows besproken en komen zo de huiskamers van miljoenen mensen binnen. Moeten we niet radicaler kiezen voor verduurzaming en energietransitie? Hoe kunnen kwetsbaren op de arbeidsmarkt opgeleid of omgeschoold worden naar beroepen waar wel voldoende werk is? Zijn we voor vitale producten in Nederland (of beter: Europa) niet te afhankelijk van andere landen?

Reeds voor de coronacrisis stelde het kabinet deze vragen in de groeibrief, ook om te kunnen blijven betalen wat we allemaal belangrijk vinden, zoals onze gezondheidszorg en het onderwijs. Het kabinet bracht de vragen in de groeibrief bijeen in zes samenhangende lijnen, die zich laten samenvatten in ‘investeringen in ieders talent’, ‘versterking van onderzoeks- en innovatie-hubs’, ‘het benutten van grote en noodzakelijke maatschappelijke transities’ en ‘verbetering van bereikbaarheid en mobiliteit’.

In Brainport Eindhoven, één van de succesvolle onderzoeks- en innovatiehubs waarnaar het kabinet in zijn strategie verwijst,onderschrijven we deze lijnen. De coronacrisis sterkt ons alleen maar in die opvatting. De werkgelegenheid en productie in de innovatieve maakindustrie is ook de afgelopen maanden in het algemeen goed overeind gebleven. Bovendien blijkt ons systeem van openinnovatie in staat razendsnel nieuwe beademingsapparatuur te ontwikkelen en te produceren, en zelfs complete productielijnen voor mondmaskers op te zetten. Dat kunnen we dus gewoon wél in Nederland.

Innovatieve hubs zijn publiek-privatesamenwerkingen die nieuwe maatschappelijke oplossingen, brede werkgelegenheid en groeivermogen opleveren. En, niet in de laatste plaats, een krachtige eigen positie in de geopolitieke strijd om kennis innemen. Dat vraagt om uitleg. Door continu te investeren in sleuteltechnologieën (zoals kunstmatigeintelligentie (AI), micro- en nano-elektronica, en advanced manufacturing) vergaren we kennis waarmee we producten en machines ontwikkelen voor gezondheidszorg, digitalisering, voedselveiligheid, en duurzame energie en mobiliteit. Die kennis koppelen we aan de krachtige maakindustrie in Nederland. Zo maken we van kennis bredewerkgelegenheid op alle opleidingsniveaus en zitten we zelf aan de knoppen om transities vorm te geven.

De transities zijn bovendien robuuste economische markten. De wereldwijde vraag naar voldoende en veilig voedsel, medische apparatuur en duurzame energie en mobiliteit zal nog vele jaren stijgen. Zo levert export het groeivermogen om onze collectieve voorzieningen overeind te houden.

Het kabinet verdient een pluim met de erkenning dat innovatieve hubs in het hart van de nationale economische strategie thuishoren. Dat wijzen ook de cijfers uit. Zo vermeldt de groeibrief en passant dat 1 geïnvesteerde euro in onderzoek en ontwikkeling (R&D) tot 4,5 euro extra in onze gehele economie leidt.

Niet voor niets blijven we in onze meerjarenagenda in Brainport Eindhoven investeren in innovatie (23% van alle R&D in Nederland), talent (bijvoorbeeld met 1000 hybride docenten voor mbo, hbo en wo) en vestigings- en leefklimaat.

Met de investering in de productie van fotonicachips in Nederland, bewijst het kabinet dat ze wil handelen naar de eigen groeibrief. Nu de opgave door de coronacrisis alleen maar groter is geworden, kan Nederland zich niet permitteren om het aangekondigde groeifonds van miljarden euro’s speelbal van de volgende kabinetsformatie te laten worden. Om dat te voorkomen, is komende Prinsjesdag al het moment voor de start van het groeifonds.