Strategische Agenda Brainport

In het Coalitieakkoord voor het kabinet Rutte IV van 15 december 2021 is opgenomen dat de mainportstatus samen met de Brainportregio wordt doorontwikkeld. Sinds 2022 gebeurt dat in een apart en periodiek overleg tussen Rijk en regio met de Strategische Agenda Brainport als belangrijke onderlegger. Dit overleg heet Bestuurlijk Overleg Brainport (BO Brainport). Rijk en regio voeren de beleidsdialoog over de gezamenlijke ambities richting 2030.

Bestuurlijk Overleg Brainport

Aan het BO-Brainport nemen van Rijkszijde deel Minister van Economische Zaken en Klimaat (voorzitter), Minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening, Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, en Minister van Infrastructuur en Waterstaat en Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat. Van regiozijde zijn dit de voorzitter Stichting Brainport, de gedeputeerde Economie Provincie Noord-Brabant, de wethouder Economie van de gemeente Eindhoven, tevens voorzitter van het portefeuillehoudersoverleg (PoHo) Economie van de Metropoolregio Eindhoven (21 gemeenten) en de directeur van de Stichting Brainport en Brainport Development.

Gezamenlijke ambities Rijk en regio in Strategische Agenda Brainport

De afgelopen maanden is hard gewerkt om tot de Strategische agenda Brainport te komen. Deze Agenda is opgesteld in nauwe samenwerking met onze regionale triple helixpartners en de provincie Noord-Brabant. Rijk en regio hebben de daarin opgenomen gezamenlijke ambities voor de Brainportregio tot 2030 onderschreven en wel op het gebied van de ruimtelijke schaalsprong, de beschikbaarheid van voldoende talent, de versterking van het technologisch concurrentievermogen en de ontwikkeling van veerkrachtige ketens

Urgente onderwerpen

In de agenda staat een aantal urgente onderwerpen vermeld die tot 2030 dringend vragen om handelen van Rijk en regio, omdat Brainport Eindhoven als motor van de Nederlandse economie anders dreigt vast te lopen. Het betreft:

1. Het realiseren van woningen en verbeteren van de bereikbaarheid*
2. Het meegroeien van studentenhuisvesting
3. Het behouden, meegroeien en versterken van leefbaarheid en voorzieningen (‘basis op orde’),
4. Het doorprogrammeren van economische werklocaties, en
5. Het versnellen van oplossingen voor het energienetwerk en stikstofruimte.

* Een eerste betekenisvolle stap op het vlak van wonen en bereikbaarheid is gezet in het BO MIRT op november ’22

Randvoorwaarden voor realisatie van ambities

In de BO Brainport van 14 maart is aandacht gevraagd voor de randvoorwaarden om de ambities in de Strategische Agenda Brainport te realiseren waaronder met name stikstofruimte en voldoende capaciteit op het elektriciteitsnet. Ten behoeve van zowel de dringend noodzakelijke woningbouw als die voor bedrijfsruimte ontbreekt het met name aan zekerheid voor onze toekomstige stroomvoorziening, waardoor de woningbouwproductie en de planvorming voor bedrijfsruimte in het gedrang dreigt te komen. Talent kan zich hierdoor niet vestigen en veelbelovende hightech maak-bedrijven kunnen zich niet verder ontwikkelen.

Talent

De urgentie op het gebied van talent is groot. De Brainportregio kent tot 2032 een arbeidsmarktopgave van ruim 50.000 mensen (in tech en IT). Deze opgave kan alleen gehaald worden als -integraal- op vijf kernmaatregelen wordt ingezet. Deze zijn in de Strategische Agenda beschreven, kort samengevat:

1. Vergroten participatiegraad via publiek-private aanpak (o.a. door Leven Lang Ontwikkelen);
2. Verhogen instroom studenten en aantal afgestudeerden (in de gehele waaier van techniekopleidingen, mbo, hbo en wo);
3. Behouden talent voor de techniek (o.a. door modern werkgeverschap);
4. Vergroten van de arbeidsproductiviteitgroei (o.a. door nieuwe digitale- en productietechnologieën), en, als sluitstuk
5. Gericht aantrekken van internationaal talent en verhogen stayrate.

Ook op dit vlak dienen basisvoorzieningen zoals kinderopvang, (speciaal) onderwijs, en een voldoende en passend aanbod op internationaal onderwijs op orde te zijn.

Internationale waardeketens

Tot slot delen Rijk en regio urgenties om te werken aan:

1. aansluiting bij landelijke missies en departementen, bijvoorbeeld op het gebied van de transities in de zorg, energie en mobiliteit;

* Een eerste voorbeeld op dit vlak is gezet met de ondertekening van de intentieverklaring met o.a. Defensie in maart ‘23

2. het opwerken van (nieuwe) waardeketens rond technologieën, zoals op het geïntegreerde fotonica, micro-nano elektronica en batterijen, en groeimarkten, zoals die rondom de transities in de zorg, energie en mobiliteit;
3. het opwerken en voortzetten van gezamenlijke faciliteiten;
4. het benutten en bestendigen van innovatiecampussen;
5. een toekomstbestendige hightech maakindustrie, waaronder bijvoorbeeld het vergroten van de digitale weerbaarheid, en tot slot
6. het bundelen van elkaars kracht om bedrijven te helpen bij hun internationale ambities (internationaal innoveren, handelen en samenwerken).

Uitkomsten Bestuurlijk Overleg Brainport 14 maart

Op 14 maart jl. is in het BO Brainport de Strategische Agenda besproken en zijn gezamenlijk ambities benoemd om bovengenoemde urgenties aan te pakken. In vervolg op het einde november ’22 in het BO MIRT bereikte resultaat, wordt de aankomende periode aan de hand van de Strategische Agenda verkend of en zo ja hoe Rijk en regio vervolgstappen kunnen zetten. Ondertussen wordt -onder coördinatie van de Metropoolregio Eindhoven- een aangepaste Regio Deal-aanvraag voorbereid, die kan worden ingediend, zodra het Rijk een nieuwe, 5de tranche daarvoor openstelt.

In het Coalitieakkoord voor het kabinet Rutte IV van 15 december 2021 is opgenomen dat de mainportstatus samen met de Brainportregio wordt doorontwikkeld. Sinds 2022 gebeurt dat in een apart en periodiek overleg tussen Rijk en regio met de Strategische Agenda Brainport als belangrijke onderlegger. Dit overleg heet Bestuurlijk Overleg Brainport (BO Brainport). Rijk en regio voeren de beleidsdialoog over de gezamenlijke ambities richting 2030.

Bestuurlijk Overleg Brainport

Aan het BO-Brainport nemen van Rijkszijde deel Minister van Economische Zaken en Klimaat (voorzitter), Minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening, Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, en Minister van Infrastructuur en Waterstaat en Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat. Van regiozijde zijn dit de voorzitter Stichting Brainport, de gedeputeerde Economie Provincie Noord-Brabant, de wethouder Economie van de gemeente Eindhoven, tevens voorzitter van het portefeuillehoudersoverleg (PoHo) Economie van de Metropoolregio Eindhoven (21 gemeenten) en de directeur van de Stichting Brainport en Brainport Development.

Gezamenlijke ambities Rijk en regio in Strategische Agenda Brainport

De afgelopen maanden is hard gewerkt om tot de Strategische agenda Brainport te komen. Deze Agenda is opgesteld in nauwe samenwerking met onze regionale triple helixpartners en de provincie Noord-Brabant. Rijk en regio hebben de daarin opgenomen gezamenlijke ambities voor de Brainportregio tot 2030 onderschreven en wel op het gebied van de ruimtelijke schaalsprong, de beschikbaarheid van voldoende talent, de versterking van het technologisch concurrentievermogen en de ontwikkeling van veerkrachtige ketens

Urgente onderwerpen

In de agenda staan een aantal urgente onderwerpen vermeld die tot 2030 dringend vragen om handelen van Rijk en regio, omdat Brainport Eindhoven als motor van de Nederlandse economie anders dreigt vast te lopen. Het betreft:

1. Het realiseren van woningen en verbeteren van de bereikbaarheid*
2. Het meegroeien van studentenhuisvesting
3. Het behouden, meegroeien en versterken van leefbaarheid en voorzieningen (‘basis op orde’),
4. Het doorprogrammeren van economische werklocaties, en
5. Het versnellen van oplossingen voor het energienetwerk en stikstofruimte.

* Een eerste betekenisvolle stap op het vlak van wonen en bereikbaarheid is gezet in het BO MIRT op november ’22

Randvoorwaarden voor realisatie van ambities

In de BO Brainport van 14 maart is aandacht gevraagd voor de randvoorwaarden om de ambities in de Strategische Agenda Brainport te realiseren waaronder met name stikstofruimte en voldoende capaciteit op het elektriciteitsnet. Ten behoeve van zowel de dringend noodzakelijke woningbouw als die voor bedrijfsruimte ontbreekt het met name aan zekerheid voor onze toekomstige stroomvoorziening, waardoor de woningbouwproductie en de planvorming voor bedrijfsruimte in het gedrang dreigt te komen. Talent kan zich hierdoor niet vestigen en veelbelovende hightech maak-bedrijven kunnen zich niet verder ontwikkelen.

Talent

De urgentie op het gebied van talent is groot. De Brainportregio kent tot 2032 een arbeidsmarktopgave van ruim 50.000 mensen (in tech en IT). Deze opgave kan alleen gehaald worden als -integraal- op vijf kernmaatregelen wordt ingezet. Deze zijn in de Strategische Agenda beschreven, kort samengevat:

1. Vergroten participatiegraad via publiek-private aanpak (o.a. door Leven Lang Ontwikkelen);
2. Verhogen instroom studenten en aantal afgestudeerden (in de gehele waaier van techniekopleidingen, mbo, hbo en wo);
3. Behouden talent voor de techniek (o.a. door modern werkgeverschap);
4. Vergroten van de arbeidsproductiviteitgroei (o.a. door nieuwe digitale- en productietechnologieën), en, als sluitstuk
5. Gericht aantrekken van internationaal talent en verhogen stayrate.

Ook op dit vlak dienen basisvoorzieningen zoals kinderopvang, (speciaal) onderwijs, en een voldoende en passend aanbod op internationaal onderwijs op orde te zijn.

Internationale waardeketens

Tot slot delen Rijk en regio urgenties om te werken aan:

1. aansluiting bij landelijke missies en departementen, bijvoorbeeld op het gebied van de transities in de zorg, energie en mobiliteit;

* Een eerste voorbeeld op dit vlak is gezet met de ondertekening van de intentieverklaring met o.a. Defensie in maart ‘23

2. het opwerken van (nieuwe) waardeketens rond technologieën, zoals op het geïntegreerde fotonica, micro-nano elektronica en batterijen, en groeimarkten, zoals die rondom de transities in de zorg, energie en mobiliteit;
3. het opwerken en voortzetten van gezamenlijke faciliteiten;
4. het benutten en bestendigen van innovatiecampussen;
5. een toekomstbestendige hightech maakindustrie, waaronder bijvoorbeeld het vergroten van de digitale weerbaarheid, en tot slot
6. het bundelen van elkaars kracht om bedrijven te helpen bij hun internationale ambities (internationaal innoveren, handelen en samenwerken).

Uitkomsten Bestuurlijk Overleg Brainport 14 maart

Op 14 maart jl. is in het BO Brainport de Strategische Agenda besproken en zijn gezamenlijk ambities benoemd om bovengenoemde urgenties aan te pakken. In vervolg op het einde november ’22 in het BO MIRT bereikte resultaat, wordt de aankomende periode aan de hand van de Strategische Agenda verkend of en zo ja hoe Rijk en regio vervolgstappen kunnen zetten. Ondertussen wordt -onder coördinatie van de Metropoolregio Eindhoven- een aangepaste Regio Deal-aanvraag voorbereid, die kan worden ingediend, zodra het Rijk een nieuwe, 5de tranche daarvoor openstelt.