Mensen met dwarslaesie kunnen dankzij stimulator weer beter bewegen

Even wat pakken of oprapen. Voor de meesten waarschijnlijk vanzelfsprekend. Maar voor mensen met een dwarslaesie (SCI) zijn zulke bewegingen vaak onmogelijk. Toch gloort voor hen hoop. ONWARD, voorheen bekend als GTX Medical, heeft een externe stimulatietechnologie ontwikkeld die patiënten helpt weer bepaalde bewegingen te maken.

Een eerste studie in de Verenigde Staten toonde de doeltreffendheid aan van de technologie voor een verbeterde en duurzame hand- en armfunctie voor mensen met SCI. Nu is het bedrijf begonnen met de grootschalige klinische studie Up-LIFT.

ONWARD, met vestigingen in Eindhoven en Lausanne, Zwitserland, is van plan om ook in Nederland patiënten in te schrijven. Het is echter nog niet duidelijk wanneer en waar de proef precies zal plaatsvinden.

Een van de deelnemers aan de eerste studie was Jessie. Acht jaar geleden reed ze door de besneeuwde bergen in Washington toen ze tegen een boom botste die opeens omviel. Ze liep daarbij een quadriplegie op; een volledige verlamming van het lichaam vanaf de nek naar beneden.

“Ik kon niets bewegen,” zegt ze. “Drie maanden na het ongeluk kon ik mijn handen nog steeds niet gebruiken. Ik kon mijn rolstoel niet met mijn handen besturen, ik moest een rolstoel gebruiken met een kinaandrijving. Je bestuurt de rolstoel met je mond.”

Volgens de WHO lijden wereldwijd tussen de 250.000 en 300.000 mensen per jaar aan een SCI. SCI is de tweede belangrijkste oorzaak van verlamming in de VS. Behalve fysiotherapie zijn er bijna geen alternatieve behandelingsmogelijkheden. ONWARD hoopt daar verandering in te brengen.

Behandeling zonder operatie

“Wij zijn een bedrijf dat zich toelegt op het ontwikkelen van technologieën die mensen met een dwarslaesie helpen”, zegt CEO Dave Marver. Volgens Marver verbetert de mobiliteit van veel SCI-patiënten na zes maanden therapie niet meer verder. Met hun externe stimulatietechnologie zou dat kunnen veranderen.

Het toestel is een draagbare stimulator. Deze zendt hoogfrequente golfen uit die de huid verdoven. Tegelijkertijd stuurt het apparaat een stimulatiepuls uit met een lagere frequentie door het ruggenmerg. “Stimulatie brengt de neuronen in het ruggenmerg onder het letsel dichter bij hun drempel om een actiepotentiaal naar de spieren te sturen,” legt Dr. Chet Moritz uit. Hij voerde de eerste studie uit en eveneens betrokken bij ONWARD’s grotere klinische studie.

“Ze worden wel geprikkeld, maar ze worden niet helemaal aangezet. Dan kunnen de weinige overgebleven paden tussen de hersenen en het ruggenmerg die de laesie passeren, ervoor zorgen dat die spieren samentrekken wanneer mensen de beweging willen maken.” In tegenstelling tot het andere apparaat van ONWARD dat geïmplanteerd moet worden, is er geen operatie nodig.

Armen en handen

Na twee jaar van intensieve fysiotherapie boekte Jessie weinig vooruitgang meer. Ze was in staat om haar rolstoel met haar handen te besturen. Haar rechterhand was echter permanent tot een vuist gebald. “Ik worstelde gewoon. Ik kon geen beker vasthouden. Die moest op tafel gezet worden met een rietje erin zodat ik kon drinken,” herinnert zich Jessie. Ze moest een verzorgster inhuren. Ook vrienden hielpen haar geregeld met uit of in bed komen, haar kleren verschonen en eten maken. “Niet kunnen lopen, is niet leuk. Maar dat je je handen niet kunt gebruiken, dat maakt alles kapot.”

Onderzoek heeft aangetoond dat mensen met dit letsel het gebruik van handen en armen belangrijker vinden dan kunnen lopen. Lopen is slechts nummer vijf op de lijst van hun prioriteiten, na arm-handfunctie, seksuele functie, rompstabiliteit en blaas-darmbeweging.

Toen Jessie drie jaar geleden hoorde van het onderzoek dat in Washington werd uitgevoerd met de technologie van ONWARD, schreef ze zich in. “Mijn persoonlijke filosofie is, als ik verandering en groei wil zien met betrekking tot ruggenmergletsel, dan moet ik mijn steentje bijdragen.”

Gestage verbetering

Het onderzoek bestond uit acht weken van alleen fysieke therapie en ergotherapie. Het omvatte een reeks activiteiten, van het omdraaien van een sleutel in een slot tot het strikken van een schoenveter. Dit was om vast te stellen dat de patiënten geen verbeteringen meer vertoonden zonder het apparaat van ONWARD. “Het was moeilijk en het frustreerde mij. Ik had zoiets van: ‘ik kan dit niet en al doe ik het nog tien keer, ik word er niet beter in’,” herinnert Jessie zich.

Toen begon de stimulatie. “Het was niet zo dat er ineens een knop omging. Dat ze de stimulatie aanzetten en ik beter was. Maar ik merkte wel dat het aan het eind van de sessie iets beter ging,” zegt Jessie. De verbeteringen gingen gestaag. “Ze wilden dat je beide handen gebruikte om een strik te maken. Ik kon mijn rechterhand helemaal niet gebruiken om die schoenveter te strikken. En nu kan ik dat wel.”

Bekijk de video hieronder Jessie’s vooruitgang te zien:

Tijdens de stimulatie bleef ze vooruitgaan. Hoewel het al drie jaar geleden is dat ze aan het onderzoek deelnam, heeft ze al haar nieuwe vaardigheden behouden. Jessie kocht uiteindelijk een huis, waar ze woont met haar twee honden waarmee ze regelmatig wandelt. Ze kookt zelf. Ze maakt aantekeningen met haar handen. “Ik kon weer zelfstandig wonen,” zegt Jessie. “Ik voelde me gewoon veel beter en eerlijk gezegd maakte het me gelukkiger.”

Ook tests in Europa

De grootschalige klinische studie van ONWARD, Up-LIFT, met de uitwendige stimulatietechnologie zal worden uitgevoerd op maximaal 15 verschillende locaties in Noord-Amerika en Europa. Er kunnen 65 patiënten aan deelnemen. De eerste patiënt is ingeschreven in Atlanta, VS. “We financieren nu de grootste klinische studie die ooit is gedaan naar externe transcontinue ruggenmergstimulatie. Onze verwachting is dat we goedkeuring krijgen van de FDA en andere vergelijkbare instanties en in staat zullen zijn om de stimulator commercieel beschikbaar te maken”, aldus CEO Dave Marver. Als de proef slaagt, verwacht ONWARD dat de technologie al in 2022 beschikbaar kan zijn.