‘Het is niet de vraag óf je op de AI-trein stapt, maar wanneer’
‘Niet eerder stroomden de inschrijvingen voor een van onze inspiratiebijeenkomsten zo snel binnen’, zegt Paul Hulshoff, projectleider Onderwijs Brainport Development, die de Inspiratiebijeenkomst Data & AI op 5 februari aftrapt. Zo’n 150 onderwijsprofessionals laten zich dan informeren over de invloed van AI in het onderwijs. De rode draad? AI biedt vooral kansen, maar vraagt ook om een kritische en bewuste aanpak.
De eerste spreker Erdinç Saçan opent de bijeenkomst met een duidelijke boodschap: ‘AI is onderdeel van ons leven en gaat niet meer weg. De trein is al vertrokken. Het is dan ook niet de vraag óf je als school op de AI-trein stapt, maar wanneer je dat doet.’ Hij weet met zijn woorden de zaal meteen op scherp te zetten. Daarnaast benadrukt Erdinç vooral dat je niet bang hoeft te zijn voor AI. Hij liet zien hoe AI-tools tijd kunnen besparen en de productiviteit verhogen. ‘Zie het als hulpmiddel.’
Diezelfde middag vertellen medewerkers van verschillende scholen hoe ze AI integreren in het onderwijs. ‘Fijn’, vindt Emma Claessen, adjunct-directeur bij het Macropedius in Gemert. ‘Zo hoor je concreet wat je als school kunt doen. We zijn vooral op zoek naar de kansen en mogelijkheden, zo’n bijeenkomst als dit helpt daarbij. En daarnaast is ook heel duidelijk geworden dat het niet gaat over het uitbannen, maar juist om het omarmen van AI.’
AI-eyeopeners
De praktijkvoorbeelden die het SintLucas geeft, zoals het gebruik van een hologram, zijn eyeopeners voor Emma. Het hologram van SintLucas wordt gebruikt om gepersonaliseerde uitleg te geven aan leerlingen. ‘Leerlingen kunnen op die manier uitleg krijgen op hun eigen tempo, net zo vaak als ze het nodig hebben. Dat neemt wat druk weg bij de docent.’ Een ander mooi voorbeeld vindt ze het betrekken van ouders via een adviescommissie over AI. ‘De input van de thuisomgeving is altijd helpend, ook bij dit thema. Het is tijd om stappen te zetten, met ons team, leerlingen én ouders.’
Angst overwinnen en samen leren
Amber van Poppel, pedagogisch-didactisch medewerker bij het Stedelijk College Eindhoven, vindt het verfrissend om te zien hoe het Varendonck College direct aan de slag ging met AI, zonder eerst uitgebreid beleid te maken. Tegelijkertijd herkende ze de angst die bij sommige docenten leeft. ‘AI is nieuw en onbekend. Vragen als: ‘Gaat AI ons werk overnemen?’, ‘Hoe moet ik het inzetten?’ Gelukkig zijn er bijeenkomsten zoals deze. Dit helpt om de voordelen en praktische toepassingen van AI te ontdekken.’
AI en maatschappelijke vraagstukken
De afsluitende spreker is deze middag filosoof Gertjan van Dokkum. Hij waarschuwt voor de gevaren van ‘zelfloosheid’ door technologische afhankelijkheid. ‘Het onderwijs moet leerlingen helpen bij het creëren van een sterk zelf. Daarom is het belangrijk dat leerlingen leren kritisch te blijven op AI en onderscheid maken tussen waar en onwaar,’ betoogt hij. Hij pleit ervoor om AI te verbinden met maatschappelijke vraagstukken, zoals de energietransitie en gezonde voeding. ‘AI mag nooit een losstaand thema worden. Integreer het in bestaande vakken, zodat leerlingen leren hoe AI in de echte wereld werkt.’
De sprekers op een rij
Erdinç Saçan: Benadrukt dat AI niet meer weggaat en dat scholen AI als hulpmiddel moeten zien, met aandacht voor ethiek en privacy.
Stef van den Broek (EDUX): Noemt vijf principes voor AI-geletterdheid en hoe scholen deze kunnen integreren in het curriculum.
Jolijn Rietbergen en Alida Luteyn: Introduceren de workshop brAInstorm, waarin leerlingen ontwerpen met AI volgens design thinking.
Nikolaos Boutsioukis (TU/e): Toont hoe AI kan fungeren als persoonlijke tutor en ondersteuning biedt bij gepersonaliseerd leren.
Stan Vissers en Erno Mijland (SintLucas): Over hun gedragscode en adviescommissie om AI bewust en gestructureerd te integreren.
Vincent van der Cammen (Varendonck College): Pleit voor het direct beginnen met AI-experimenten zonder te wachten op perfect beleid.
Gertjan van Dokkum: Reflecteert op de morele en ethische aspecten van AI en benadrukt het belang van kritisch denken in het onderwijs.