Eerste Techrede is “een belofte voor de toekomst”

Nederland over 30 jaar: Een welvarend land. We ademen schone lucht want iedereen rijdt op zonne-energie. We eten plantaardig en we hebben maar een paar ziekenhuizen nodig. Vier studenten van de vier Nederlandse technische universiteiten spraken gisteren de eerste Techrede uit. Hun beeld van Nederland over 30 jaar. Een oproep aan bedrijven, Nederlanders, politiek om gezamenlijk een deltaplan voor de komende tientallen jaren te omarmen. 

Doordat studenten de Techrede uitspreken, is het meteen een belofte voor de toekomst, zegt Louise Fresco bestuursvoorzitter van Wageningen University & Research. Ook is zij voorzitter van de 4TU.Federatie, waarin de vier technische universiteiten van Nederland, Delft, Eindhoven, Twente en Wageningen, zijn verenigd. Deze federatie nam het initiatief tot de Techrede. Fresco: “We wilden een verhaal neerzetten zoals de Troonrede. Niet met allemaal belangrijke mensen, in de categorie van wat ik noem ‘saaie bobo’s’, maar jonge mensen omdat zij de toekomst zijn.”

Potentie

De federatie wil aandacht vragen voor “tech”, vertelt Fresco. “Zowel voor de enorme potentie die er zit in technologische ontwikkeling, voor het belang van acceptatie in de samenleving en samen met de samenleving kijken naar nieuwe oplossingen en dat als iets positiefs zien.” 

Minister-President

Dat doet de federatie niet alleen, maar met andere kennisinstellingen en het bedrijfsleven. Dat blijkt ook uit de openingsvideo waarin verschillende experts het belang van techniek benoemen. Onder wie ruimtevaarder André Kuipers van de European Space Agency, die zegt dat techniek overal is. En Rogier van der Sanden voorzitter van de Unie van Waterschappen die vindt dat er een deltaplan moet komen zodat we over 30 jaar nog steeds veilig in Nederland kunnen wonen. Ook gingen de studenten in aanloop naar de Techrede in gesprek met minister-president Mark Rutte, over de toekomst van innovatie.

Volgens Fresco is de Techrede vooral een oproep aan het kabinet en iedereen “dat we moeten versnellen, want we lopen achter als Nederland”. Volgens Fresco teren we nog teveel op de resultaten uit het verleden. 

In de afgelopen maanden werd het Nederland van 2050 onderzocht en is er gesproken met verschillende experts. De eer om de daaruit voortvloeiende Techrede voor te dragen ging naar de studenten Robin Weijland van de University of Twente, Carijn Mulder van de TU/e, Pierre Verbakel van de Wageningen University & Research en Noa Ommering van de TU Delft. Zij werden op hun voordracht voorbereid door een theaterregisseur en twee regie-assistentes.

Theaterregisseur

Die voorbereiding is te zien. Na de online opening van Constantijn van Oranje, special envoy bij TechLeap.nl, een non-profit organisatie die start-ups in de tech probeert te versnellen, staan de studenten vol overgave en overtuiging op het podium. Ze vertellen een verhaal waaruit de veerkracht van Nederland na rampen en de in de huidige coronacrisis blijkt. Zo kwam er na de watersnoodramp in 1953 een deltaplan die zo’n ramp in de toekomst moest voorkomen. 

“We dachten 30, 40 jaar vooruit en pakten het grootst aan, soms met technologieën die nog maar net in ontwikkeling waren”, memoreren de studenten. Maar het deltaplan bleek grote gevolgen te hebben voor de natuur. “Door het afsluiten van de zeearmen konden mosselen, zalm en zeeforel de rivieren niet meer bereiken en verdwenen.” Waterbouwkundigen en ecologen bouwden nieuwe technieken waardoor “een nog beter en duurzamer systeem ontstond”.

Lef

Gepassioneerd kijken de studenten vooruit naar 2050 als hun kinderen hen vragen wat zij “toen in 2020 deden”. Dat ze dan met enige trots willen kunnen vertellen dat wij gedurende dertig jaar met een ‘deltaplan’ hebben gewerkt, als antwoord op de grote maatschappelijke uitdagingen anno 2020 zoals klimaat, gezondheid, mobiliteit, voeding en voedselsysteem. “Dat ze in 2050 zeggen: ‘Die lui in 2020, die hadden lef’.”

Overbruggen

Veel innovaties liggen er al, vertelt Carijn Mulder, een van de voordragers, voorafgaand aan de Techrede. Alleen de wetenschap is nog voor veel mensen een blackbox, zegt Mulder, student biomedische technologie. “Ik denk dat technologie een belangrijke rol gaat spelen in de toekomst, maar dat de grootste drempel op dit moment is hoe die interactie met mensen gaat zijn.” Volgens Mulder is er veel angst en onbekendheid rondom technologie voor een groot deel van de samenleving. “Om daadwerkelijke technologieën te implementeren, moet het gat tussen wetenschap en de samenleving overbrugd worden.”

Mulder wil zichtbaar maken wat technologie voor de samenleving betekent. Dat het niet alleen maar iets is voor een paar wetenschappers. De Techrede legt de nadruk op de noodzaak om de innovatieve technologieën, die er zijn en nog komen, te implementeren. “Dat implementeren moeten we samen doen, met de politiek, de samenleving en het bedrijfsleven.”

Mogelijkheden laten zien

Ook speelt het onderwijs zelf een belangrijke rol, zegt Mulder. “Wij moeten, als studenten, laten zien wat er mogelijk is.” Daarom was Mulder tot vorig jaar team manager van het Solar Team Eindhoven. Vorig jaar rond deze tijd was ze in Australië voor de wedstrijd met de Stella-Era-zonnewagen. Stella behaalde het hoogste aantal punten en won de zonne-race. 

“Ons doel bij zo’n wedstrijd is om te laten zien wat de mogelijkheden zijn van techniek.” Daarom maakt het team een gezinsauto, vertelt Mulder. “Om te laten zien dat we werken aan toepasbare en duurzame technologieën in het dagelijks leven.” De wedstrijd is een mooi platform, “het trekt enorm veel aandacht”. “Ons doel is te laten zien dat duurzame mobiliteit mogelijk is, niet om de wedstrijd te winnen.”

Oproep

Samen met haar collega-studenten sprak Mulder naast ‘de samenleving’ het bedrijfsleven aan om “zoveel mogelijk te investeren in Research & Development, zodat we van een diensteneconomie een kenniseconomie worden”. En de banken en pensioenfondsen om “jullie positie te gebruiken zoveel mogelijk te investeren in duurzame bedrijven en start-ups”. Ook de politiek kreeg een oproep om vooral vast te houden aan innovatie. “Steek geen geld meer in oude vervuilende oplossingen maar blijf slim investeren in onderzoek en technologie.”