Duurzame koploper #1: Arte Groep - Stenen werkbladen vrij van kinderarbeid

Wil je verduurzamen of aan de slag met Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen? Maar weet je niet goed hoe? In deze rubriek spreken we met ondernemers uit de Brainportregio die al een eind op weg zijn in de transitie naar een duurzame economie. Wat kunnen we van deze koplopers leren? We trappen af met Niels van den Beucken. Hij is algemeen directeur bij Arte Groep, een bedrijf uit Helmond dat duurzame werkbladen produceert en verkoopt.

Heb jij je weleens afgevraagd waar je keukenblad vandaan komt? De materialen voor de werkbladen van Arte komen onder andere uit Spanje, Italië en India. Via plaatselijke zagerijen komen de stenen platen aan in Helmond, waar Arte ze bewerkt tot bijvoorbeeld keukenbladen. Ze leveren aan keukenspeciaalzaken, interieurbouwers en hotelketens.

Bottom up

Na de financiële crisis van 2008 startte Arte met duurzaam ondernemen ‘We herpositioneerden ons toen’, vertelt Van den Beucken. ‘Hoewel wij geen filantropische instelling zijn, geloven we niet alleen in prijs. Die moet natuurlijk goed zijn, maar wij kozen ervoor om ons te focussen op maatschappelijk verantwoord ondernemen. Dat past bij onze intrinsieke waarde: goed doen voor de wereld.’

Maar hoe start je? Niels heeft meteen een belangrijke tip: ‘Als je wil dat iedereen intrinsiek gemotiveerd is om duurzaam te ondernemen, dan werk je niet top down maar juist bottom up. Bij ons is het personeel vooral aan zet.’ En dus kozen ze bij Arte voor projectgroepen, met daarin medewerkers afkomstig uit allerlei lagen en van allerlei afdelingen. De ene projectgroep richtte zich op toepassing van wetgeving, de andere op de dialoog met stakeholders en weer een andere op nieuwe ideeën om Arte verder te verduurzamen. Medewerkers deden onderzoek, maakten beleid en betrokken andere collega’s tijdens ontbijtsessies.

Een van de eerste successen was het behalen van niveau 3 van de systeemnorm MVO prestatieladder, waarmee bedrijven aantonen hoe ver ze zijn met MVO. Inmiddels staat Arte op niveau 4 én behaalden ze onlangs de B corp-certificering. Ook hebben ze een biodiversiteitstuin met groente voor dagelijks gratis salades en doen alle medewerkers mee aan de jaarlijkse vrijwilligersdag. Afgelopen jaar organiseerden ze een middag voor Oekraïense vluchtelingenkinderen. ‘Al deze duurzame stappen begonnen met ideeën, afkomstig van de werkvloer. Mijn advies is dus om je personeel de ruimte te geven. Marketingtechnisch hebben we daardoor ook een onderscheidend verhaal. Bovendien trekt dat imago ook weer nieuwe medewerkers aan.’

Kinderarbeid

Wat Arte doet, heeft niet alleen impact op de eigen organisatie en directe omgeving maar ook ver daarbuiten. In 2010, toen Van den Beucken zich net verdiepte in mvo, reisde hij af naar een steengroeve in Zuid-India. Hij zag kinderen op de knieën steentjes bewerken en verkopen. Het maakte diepe indruk op hem. ‘Onze leverancier beweerde dat het geen kinderarbeid was, want ze bezorgden deze arme families juist een inkomen.’ Toch gingen alle ethische alarmbellen af bij hem. ‘Deze kinderen horen op school te zitten. Als er ooit een manier is om kinderarbeid aan te pakken, dan doen we dat’, dacht hij. Een nieuw duurzaam doel was geboren: rondom de steengroeve wilde Arte een zone creëren waar kinderarbeid niet voorkomt.

Maar hoe? Al gauw leerde Van den Beucken een waardevolle les. ‘Wij dachten: we gaan het allemaal regelen daar. We bouwen nieuwe scholen, plaatsen schitterende speeltoestellen en zorgen voor schoon drinkwater.’ Maar de Indiase organisatie met wie Arte samenwerkt, stak daar een stokje voor. Volgens hen is een mentaliteitsverandering veel belangrijker. ‘In dat deel van India is het namelijk niet normáál om naar school te gaan. Daarom werken we met zogenaamde mobilizers: lokale mensen die langsgaan bij ouders van wie de kinderen niet naar school gaan. We leggen ze uit hoe belangrijk educatie is.’ En met succes. Alle vierjarige kinderen stromen tegenwoordig in op school.

Toekomst

Terug naar Helmond. Klaar met MVO? ‘Nooit, er is nog veel te doen. We kijken met al onze partners naar opties om circulair te produceren. Zo schakelt onze keramiekleverancier binnenkort al over van gas naar waterstof.’ Over drie jaar moet de eerste circulaire lijn bij Arte klaar zijn. ‘We hebben nog geen jaartal genoemd, maar uiteindelijk willen we volledig circulair zijn. Ook onze klanten krijgen steeds meer besef van MVO. Wij willen ze blijven inspireren, zodat ze ons voorbeeld volgen.’

Ook een duurzame koploper worden? Twee gouden tips!
 

1. Breng in kaart waar je materialen vandaan komen
‘Alleen zonnepanelen plaatsen en bomen planten vind ik het afkopen van je CO₂-uitstoot. Kijk vooral kritisch naar je keten: waar komen je materialen vandaan? Hoe werken je leveranciers? Welke uitstoot hebben zij? Bevraag je leveranciers, zodat je de keten transparant maakt. En maak dat vervolgens inzichtelijk voor de consument in bijvoorbeeld een brochure.’ 

2. Ga langdurige partnerships aan
‘Wij werken maar met enkele leveranciers, die we echt als partners zien. Er is namelijk tijd en ruimte om samen om tafel te zitten, met als doel om een werkwijze te verduurzamen. Opeens weglopen omdat je een andere leverancier ontdekt die verder is met duurzaamheid? Daar zijn we niet van. Zo onderzoeken wij nu samen met onze Spaanse leverancier hoe we keukenbladen kunnen hergebruiken. De tip van partnerships aangaan is trouwens ook verwerkt in de Sustainable Development Goals. Neem daar eens een kijkje voor meer duurzame doelen.’

Deze verhalenreeks is mogelijk gemaakt door Brainport Development en Rabobank.