{{ mediaArticle.articleTypeName }}
Dataplatforms voor mobiliteit bieden enorme voordelen voor alle verkeersgebruikers
Er zijn overal dataplatforms, elk met hun eigen specificaties en kenmerken. Maar hoe kunnen we er zeker van zijn dat ze met elkaar kunnen praten? Hoe zorgen we voor interoperabiliteit tussen dataplatforms voor mobiliteit en logistiek?
Dit artikel is geschreven door Innovation Origins als onderdeel van een serie over de Automotive Week 2023 die van 16 tot en met 19 april plaatsvond op de Automotive Campus in Helmond.
Panelleden tijdens de Automotive Week
Shirish Kasa (Group Product Manager, TomTom)
Laurens Lapré (Vice President/Consulting Expert, CGI)
Menno Malta (CEO/oprichter, Monotch)
Peter Verkoulen (Programma Manager Gaia-X, TNO)
Bard de Vries (Lead Architect, Nationaal Dataportaal Wegverkeer)
De grote uitdaging, zegt Bard de Vries, zit in de veelheid van overheden, platforms en andere actoren. "Alleen al in Nederland zijn er 350 wegbeheerders: naast Rijkswaterstaat zijn er gemeenten, provincies en waterschappen. Dan zijn er nog 42 verschillende concessies voor openbaar vervoer. En om het nog ingewikkelder te maken, zijn er allerlei concessies voor het delen van fietsen en e-scooters. Allemaal hebben ze hun eigen dataplatform, waarvan de kwaliteit enorm verschilt. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat deze datahubs van voldoende kwaliteit zijn en multimodaal reizen kunnen ondersteunen in termen van geo-dekking, tijdigheid, nauwkeurigheid, geschikt voor verwachte nieuwe diensten, en interoperabiliteit tussen domeinen?" Als architect voor het Nationaal Dataportaal Wegverkeer probeert De Vries de betrokken partijen met elkaar te verbinden. "Het moet veilig en efficiënt zijn. Ingebed in de manier waarop we de openbare ruimte willen gebruiken: niet alleen economisch, maar ook milieuvriendelijk en in een levendige omgeving. En het moet de steun hebben van EU-wetgeving, via de ITS-richtlijn."
Nieuwe spelers
De Vries ziet verschillende ontwikkelingen die van invloed zijn op zijn inspanningen. "Bovenop alle overheden zien we een groeiend aantal nieuwe spelers. Denk aan voertuigen en gebruikers als sensor, de groeiende hoeveelheid historische data die via AI en machine learning verwerkt kan worden, en de evolutie van low latency naar ultra-low latency. Al die nieuwe gegevens moeten we behandelen binnen de grenzen van de privacywetgeving en op een ethische en niet-discriminerende wijze" De enige manier om dit te laten werken, zegt De Vries, is door ecosystemen te bouwen met partners die willen samenwerken en zich realiseren dat ze van elkaar afhankelijk zijn om hun doelen te bereiken.
Laurens Lapré (Smartwayz) gaat in op de voordelen die dataplatforms vrachtwagenchauffeurs kunnen bieden. “De data is beschikbaar, in overvloed zelfs. Maar hoe krijgen we alles efficiënt in de vrachtwagens? En hoe kunnen we de gegevens combineren met statische en dynamische verkeersborden of dynamische wegelementen?" Samen met elf partners is Smartwayz volgens Lapré in staat om de juiste gegevens te leveren, ook al moet het rekening houden met de verschillende niveaus van in-car integratie. "Of de bestuurder nu met twee apparaten werkt, met één apparaat en twee apps, of met één apparaat met één oplossing, wij weten hoe we ze moeten ondersteunen."
De voordelen zijn enorm, concludeert Lapré.
"Brandstofbesparing, minder uitstoot, minder ongelukken, tijdwinst, waarschuwingen krijgen, meer nauwkeurigheid, betere planning, minder verkeerslichten en al met al beter geïnformeerde chauffeurs."
Menno Malta, CEO van Monotch, legt uit waarom hij zijn start-up heeft opgericht. "Ons TLEX-platform - Traffic Live Exchange - lost op wat ik altijd de 'smart mobility disease' noem. De meeste initiatieven zijn puur op technologie gericht, hebben een silo-aanpak, vergeten het publiek te betrekken en blijven steken in pilots. Met als resultaat: echte impact blijft uit. Daarom hebben we een andere aanpak nodig, met echte gebruikers en input van het complete ecosysteem." Use cases zijn nu gestandaardiseerd, getest en bewezen, zegt Malta.
Overture Maps
Ook Shirish Kasa (TomTom) benadrukt de noodzaak van samenwerking in het hele ecosysteem. "Werken in silo's is het gevolg van het ontbreken van de gegevens uit andere bronnen en leidt tot gebrek aan standaardisatie." TomTom probeert dit tegen te gaan met de Overture Maps Foundation, een samenwerking met Microsoft, Amazon, Meta en mogelijk nieuwe partners in de toekomst. "Kaarten die uit zo’n samenwerking ontstaan, met een global entity reference system om de interpreteerbaarheid te vereenvoudigen, resulteren erin dat we van losse kaarten naar een geïntegreerd kaartplatform met verschillende lagen kunnen gaan. De interoperabiliteit bevindt zich op drie niveaus: proces, gedrag en technologie."
Peter Verkoulen is verantwoordelijk voor de Nederlandse Gaia-X hub, die digitale soevereiniteit en maatschappelijke en economische waarde biedt via ‘gefedereerde’ data- en cloudinfrastructuren. "We willen af van die big tech lock-in waar we nu in zitten en zo meer grip op data krijgen. De EU gebruikt belonings- en bestraffingsinstrumenten om dat te bereiken: ze geeft steun via investeringen en bepaalt de regels via wetgeving zoals de Data Act."
Verkoulen benadrukt het belang van het Data Spaces Support Centre en het Nederlandse CoE-DSC platform, dat tot doel heeft synergiepotentieel te realiseren en fragmentatie in oplossingen voor het delen van data te voorkomen. Het CoE-DSC ondersteunt organisaties bij het bouwen van use cases op schaal om waardepotentieel uit datadeling te benutten en helpt organisaties bij het creëren van vereiste vertrouwensmechanismen rond het veilig delen van data.
"Het draait allemaal om interoperabiliteit, hergebruik van kennis en een eenvoudige ontsluiting van expertise rond gegevensdeling. Wij zijn de one-stop-shop voor uitdagingen op het gebied van datadeling."
Verkoulen