“Samen zorgen we ervoor dat slimme laadinfrastructuur innovatief, robuust en toekomstbestendig is.”

Met de ambitieuze doelstelling dat tegen 2050 alle mobiliteit duurzaam is, gaan we naar een toekomst waarin bijna elk voertuig elektrisch wordt. Dit leidt tot een explosieve groei in de vraag naar stroom, wat het elektriciteitsnet voor een enorme uitdaging stelt. Binnen werkpakket drie van het DITM-project werken verschillende partijen samen om deze uitdagingen het hoofd te bieden. Wie zijn de mensen achter deze innovatieve oplossingen? We spraken met Bruno van Hoek en Peter Markotić over hun werk, hun visie op de toekomst en de cruciale rol van de Energypod in de mobiliteitstransitie. 

Peter Markotić werkt voor Infiniot. Dit Brabantse bedrijf richt zich op consultancy binnen software engineering en data intelligence, waarbij de focus ligt op de energietransitie. Ze ontwikkelen en implementeren geavanceerde digitale oplossingen, zoals voorspellende modellen en slimme systemen voor energiebeheer. Met deze expertise helpt Infiniot netbeheerders en energiebedrijven, de energietransitie mogelijk maken, met slimmere, efficiëntere en duurzamere energieoplossingen. Markotić: “Mijn passie ligt bij het analyseren van data en het ontdekken van patronen die ons helpen om slimmere keuzes te maken. Via Infiniot werk ik bij ElaadNL. Zo ben ik betrokken geraakt bij DITM”. 

Innovatie als sleutel 

Werkpakket drie van het DITM-project draait om innovaties die de netcongestie helpen verminderen. Daarin speelt de ontwikkeling en bouw van de Energypod een belangrijke rol. “De Energypod is een innovatieve oplossing die elektrische voertuigen laat laden op de meest gunstige momenten,” legt Markotić uit. “Het systeem bestaat uit enkele snellaadpalen, een batterij en een control unit, aangestuurd door een slim planningsalgoritme. Hierdoor wordt geladen wanneer de energiedruk op het net laag is of de elektriciteitsprijzen gunstig zijn.” Van Hoek vult aan: “Naast de technische kant kijken we ook naar de praktische toepassing. De Energypod kan helpen netcongestie te voorkomen door slim te schakelen tussen energiebehoefte en beschikbaar aanbod, wat ondernemers een kosteneffectieve oplossing biedt.” 

Markotić verduidelijkt het concept: "Als je je telefoon 's nachts oplaadt, dan is hij misschien om twee uur al vol, terwijl je hem pas de volgende ochtend nodig hebt. Waarom zou je de stroom niet slimmer verdelen? Dat principe passen we toe op elektrisch vervoer. Een voertuig hoeft niet per se in één keer helemaal vol te laden, als deze niet direct hoeft te vertrekken. Dat kan ook geleidelijk, rekening houdend met de belasting van het elektriciteitsnet." 

De uitdagingen van netcongestie 

Het Nederlandse elektriciteitsnet loopt tegen grenzen aan. "We verwachten dat in 2050 ongeveer een vijfde van de totale elektriciteitsvraag naar mobiliteit gaat," zegt Markotić. "Dat is enorm, dus er zijn slimme oplossingen nodig." Van Hoek: "Er zijn gebieden waar bedrijven geen nieuwe aansluiting kunnen krijgen door netcongestie. Dat is problematisch want zonder elektriciteit stagneert de economische groei. Binnen DITM werken we daarom samen met partijen zoals TNO, NKL, Heliox en NXP om dit probleem aan te pakken. Het mooie is dat dit project gaat over concrete toepassingen. We bouwen aan iets dat straks gebruikt kan worden."  

Van Hoek benadrukt het belang van kennisopbouw en -deling. De nauwe samenwerking binnen het consortium is er niet voor niets. “DITM geeft ons de kans om nieuwe laadsystemen te ontwikkelen en testen binnen de energiesector. Dit draagt bij aan de doelstelling voor DITM én het geeft iedereen de kans om de opgedane kennis ook op andere plaatsen in te zetten.” 

De rol van cybersecurity 

Naast de Energypod speelt cybersecurity een belangrijke rol binnen het project. "We werken aan een veilig en gesloten systeem waarin netbeheerders en Energypods veilig informatie kunnen uitwisselen," vertelt van Hoek. "Cyberaanvallen op kritische infrastructuur zijn een reëel gevaar. Kwantumcomputers kunnen toekomstige beveiligingsmethodes ondermijnen, dus we houden nu al rekening met post-quantum cryptografie bij systemen met een beoogde levensduur van meer dan vijftien jaar." Markotić vult aan: "Als je een cyberaanval op de laadinfrastructuur uitvoert, kun je grote schade veroorzaken. Het is dus van essentieel belang dat we systemen ontwikkelen die bestand zijn tegen toekomstige cyberdreigingen." 

"We werken aan iets wat we over twintig jaar echt tot volle wasdom zien komen. Dat tijdspad is waanzinnig en dat maakt het werk zo gaaf."  

Van pilot naar brede implementatie 

Een belangrijk doel van het project is dat de Energypods uiteindelijk breed ingezet worden in Nederland. "We doen er alles aan om dit concept na de pilotfase verder te brengen," zegt Markotić. "Daarom werken we aan een uitgebreide marktverkenning en zoeken we partijen die deze technologie daadwerkelijk op de markt willen brengen." Kenniscentrum ElaadNL speelt hierin een cruciale rol. "Wij testen voertuigen, systemen en laadpalen en delen onze kennis met de sector,” zegt van Hoek: “Dit doen we om te garanderen dat slim laden – en binnenkort ook terugladen – betrouwbaar werkt. Daarom nodigt ElaadNL alle fabrikanten uit om hun voertuigen te laten testen. Op basis van onze adviezen kunnen zij eventuele aanpassingen doorvoeren en zo de compatibiliteit en efficiëntie van hun producten verbeteren".  

In de voorhoede 

Slim laden is niet alleen een technisch vraagstuk, maar ook een economische en maatschappelijke transitie. "Als je met een Energypod honderd extra huishoudens op het elektriciteitsnet kunt aansluiten, maak je echt het verschil," zegt Markotić. "Zonder slimme oplossingen kunnen bedrijven niet meer op het stroomnet worden aangesloten." Voor zowel van Hoek als Markotić is de mobiliteitstransitie een inspirerend werkveld. "We staan echt aan de voorhoede van innovatie," zegt van Hoek. "Het werk dat we nu doen, gaat de komende decennia impact hebben op hoe we omgaan met energie." Markotić ziet het ook als een unieke kans. "We werken nu aan oplossingen die straks de norm gaan zijn. Dat is bijzonder." 

Met het eerste prototype in ontwikkeling belooft 2025 een cruciaal jaar te worden voor het project. Dit jaar staat in het teken van het ketenvalidatietraject, waarbij de opgedane ervaringen worden gebruikt om het systeem verder te ontwikkelen. "Als deze technologie breed wordt toegepast, kunnen we niet alleen netcongestie tegengaan, maar ook een robuuste standaardoplossing bieden voor bedrijventerreinen, busmaatschappijen, transportbedrijven en gemeenten. Ongeacht welke netbeheerder daar opereert," aldus Markotić. 

Blik op de toekomst 

Binnen DITM is een sterk consortium gevormd, waarin belangrijke partijen uit de sector vertegenwoordigd zijn. Toch is er nog ruimte voor uitbreiding. Van Hoek: "We werken al nauw samen met netbeheerders en overheidsinstanties zoals het Nationaal Cyber Security Center om de digitale veiligheid binnen de energiesector te versterken. Maar om écht impact te maken, is een bredere samenwerking nodig. Daarom zoek ik actief contact met leveranciers van hardware, software en diensten in de laadinfrastructuur – een sector die steeds vaker een doelwit is van cyberdreigingen. Cybersecurity stopt niet bij de grens. Hoewel we in Nederland dagelijks werken aan betere bescherming, zijn internationale partnerschappen essentieel om de energiesystemen veilig te houden. Alleen samen kunnen we ervoor zorgen dat laadinfrastructuur niet alleen innovatief, maar ook robuust en toekomstbestendig is.” 

Markotić ziet extra kansen voor bedrijventerreinen. "De Energypod kan veel breder worden ingezet dan alleen voor laden. Stel je voor dat bedrijven op een bedrijventerrein gezamenlijk investeren in een batterij en slimme software. Dan kunnen ze efficiënter omgaan met hun netaansluiting en energieverbruik," zegt hij. "Op die manier creëer je een totaaloplossing waar zowel bedrijven als het elektriciteitsnet van profiteren. Slim laden voelt voor ons vanzelfsprekend, maar veel bedrijven realiseren zich nog niet hoeveel ruimte op het elektriciteitsnet én kostenbesparing het kan opleveren. Op dit moment is slechts vijf procent van de lichte bedrijfsvoertuigen, vijf procent van de zware bedrijfsvoertuigen en twintig procent van de bussen elektrisch. De rest moet nog volgen. We weten al hoe het kan, maar we moeten de markt nog meenemen in die transitie."   

Gezamenlijke missie 

Voor de betrokken partijen is dit werk dan ook meer dan een project; het is een missie. "Ik ben nu bijna dertig en besef dat ik mijn hele carrière aan deze mobiliteitstransitie kan wijden," zegt Markotić. "We werken aan iets wat we over twintig jaar echt tot volle wasdom zien komen. Dat tijdspad is waanzinnig en dat maakt het werk zo gaaf."  

Met de pilotfase in volle gang en de eerste prototypes in ontwikkeling, belooft 2025 een cruciaal jaar te worden. De samenwerking binnen DITM toont aan dat innovatie en samenwerking hand in hand gaan om de mobiliteit van morgen te realiseren. Eén ding is zeker; de weg naar een slim en duurzaam laadsysteem is nu écht ingezet.