20 november 2024
Resultaten haalbaarheidsstudie naar waterstofnetwerk in de Brainportregio gepresenteerd
- Energie
- Opschaling energie-innovatie en producten
- Waterstoftransitie
- Netcongestie
GrAI Matter Labs BV (GML BV), dat slechts drie jaar geleden is opgericht, houdt zich bezig met de ontwikkeling van zeer efficiënte chips voor kunstmatige intelligentie. Hoewel de technologie van GML nog steeds in ontwikkeling is, is het bedrijf al in gesprek met diverse bedrijven die op zoek zijn naar alternatieven voor bestaande chips. Deze bedrijven wachten vol ongeduld op de snelle en zeer energiezuinige technologie van GML.
In de loop der jaren zijn de chips die worden toegepast in apparaten zoals auto's, medische apparatuur en camera’s doorontwikkeld tot intelligente, (re)actieve en zelflerende chips. Die eigenschappen vergen veel rekencapaciteit. GML, dat gevestigd is in Eindhoven, doet onderzoek naar en ontwikkelt chips die zijn geïnspireerd op het menselijk brein. Hoe meer ons brein leert, hoe slimmer het wordt. Kijk maar naar de ontwikkeling die ons brein doormaakt vanaf de geboorte tot we 25 jaar oud zijn. Daarnaast valt de AI-technologie van GML onder de zogeheten ‘edge computing’. De technologie draait namelijk op een apparaat en niet in de cloud.
"Het brein is de meest efficiënte computer die er is," zegt Menno Lindwer, Vice President IP en Silicium bij GML. De naam van het bedrijf, GrAI Matter Labs, is een verwijzing naar de grijze substantie van het brein. "We kunnen met ons brein dingen doen die geen enkele andere computer ter wereld kan." Lindwer, hoofd R&D bij GML in Brainport Eindhoven, noemt de technologie van GML baanbrekend. Twee jaar geleden werd GrAI Matter Labs door High Tech Campus Eindhoven, waar het bedrijf is gevestigd, ‘een van de meest interessante’ startups van de campus genoemd.
Het brein bestaat uit neuronen en synapsen. Neuronen zijn eigenlijk hele kleine rekeneenheden waar er zo’n 80 miljard van in ons brein zitten en elk van die neuronen staat in verbinding met honderden andere neuronen. Op dit moment is het nog niet mogelijk om 80 miljard eenheden op een chip te zetten die op eenzelfde manier met elkaar verbonden zijn. Qua vermogen verbruikt het brein ongeveer 20 Watt. Dat is minder dan de processor van een laptop, legt Lindwer uit. Daarom werkt GML aan neuromorfische processoren die op eenzelfde manier functioneren als ons brein.
De essentiële innovaties van GML moeten worden beschermd. Daarom worden er voortdurend octrooien aangevraagd voor dergelijke innovaties. Deze octrooien hebben meestal betrekking op gegevens en neuromorfische processoren, maar ook op nieuwe neuronmodellen en beeldclassificatie. Het duurt doorgaans een paar jaar voor een octrooi wordt verleend.
GrAI Matter Labs SAS werd in 2016 opgericht in Parijs op basis van onderzoek dat was gedaan door een afdeling van het UPMC, nu onderdeel van de Sorbonne. Die afdeling deed onderzoek naar de perceptie van het menselijk oog en brein en overwoog om op basis van die kennis een "slim" oog te maken of een chip die berekeningen uitvoert vergelijkbaar met die van het menselijk brein. GML is een Frans bedrijf, maar de regio Parijs beschikt niet over een ecosysteem voor chipontwikkeling zoals Nederland dat biedt. Volgens Lindwer is Eindhoven een uitstekende locatie voor bedrijven die zich richten op onderzoek naar en de ontwikkeling van chips.
"Brainport Eindhoven heeft een heel open ecosysteem voor technologische bedrijven, dat beschikt over alle componenten die nodig zijn om een chipbedrijf op te bouwen. De infrastructuur, de toeleveranciers, de mensen met de kennis én de talenten. Die zijn hier allemaal aanwezig."
De medewerkers van GML hebben ook sterke banden met de TU/e, want velen van hen komen uit de regio en hebben daar gestudeerd. Zeker een derde van de nieuwe medewerkers is afgestudeerd aan de TU/e, vertelt Lindwer, die daar zelf ook heeft gestudeerd. Daarnaast komen veel medewerkers uit de hightech sector.
"Mensen die zijn afgestudeerd aan de TU/e zijn geen wetenschappers met mooie verhalen. Het zijn innovatieve mensen met een echte technische achtergrond die weten hoe ze een product moeten maken", zegt Lindwer. "Ze zijn niet op zoek naar die ene technische oplossing, maar hebben een bredere kijk op zaken."
De BOM maakt ook onderdeel uit van het ecosysteem in en rond Eindhoven en heeft GML in veel opzichten geholpen. Zo heeft GML deelgenomen aan evenementen van de BOM met betrekking tot het ecosysteem. De contacten die daaruit voortkwamen, hebben uiteindelijk geleid tot nieuwe klanten voor GML. Daarnaast heeft de BOM GML geholpen bij het verkrijgen van werkvergunningen voor een aantal van haar nieuwe werknemers en ervoor gezorgd dat het bedrijf makkelijker aan financiering kon komen. In de afgelopen jaren heeft GML op eigen kracht meer dan 25 miljoen euro aan financiering gerealiseerd.
Als er in Europa nieuwe klanten geïnteresseerd zijn in het bedrijf, nemen zij waarschijnlijk contact op met GML in Parijs, waar de afdeling business development is gevestigd. GML heeft ook een vestiging in Silicon Valley (San Jose), aangezien dat dé plek is waar je je als chipontwikkelaar moet vestigen wil je serieus genomen worden, zegt Lindwer. Het merendeel van GML's medewerkers werkt echter in Brainport Eindhoven en houdt zich bezig met R&D.
Er zijn diverse bedrijven die slimme AI-technologie ontwikkelen op basis van het brein. Het duurt doorgaans vier jaar om een chip te ontwikkelen en geen van deze bedrijven heeft nog een product op de markt gebracht, zegt Lindwer. De grootste concurrenten van GML zijn dan ook niet de bedrijven met de radicale nieuwe ideeën, maar eerder de bedrijven die nu nog AI-verwerkingsapparaten op de markt brengen op basis van generieke architecturen die veel stroom verbruiken.
Veel gebruikers willen samenwerken met verschillende bedrijven die AI toepassen, omdat de huidige apparaten te traag zijn en te veel stroom verbruiken. De technologie van GML is 10 tot 100 keer efficiënter, stelt Lindwer. Doordat de technologie is gebaseerd op edge computing, hoeft de chips in apparaten geen gebruik te maken van externe servers voor cloud computing. Toekomstige slimme apparaten hoeven dus geen tijd en energie te besteden aan het uitwisselen van grote hoeveelheden gegevens, die nodig zijn voor AI-berekeningen, met externe cloudservers. Dit leidt niet alleen tot een vermindering van het stroomverbruik en een verbetering van de reactiesnelheid van de edge-apparaten zelf, maar ook tot een sterke vermindering van het stroomverbruik in de grote serverparken.
De technologie van GML is geschikt voor toepassing in elke sector. "We kunnen van nut zijn voor elke sector die nu of op een bepaald moment in de toekomst afhankelijk is van Artificiële Intelligentie. Zeker als AI op het apparaat zelf draait in plaats van in de cloud." Aangezien GML een relatief klein bedrijf is, moet het zich voor de verdere ontwikkeling van de technologie richten op een bepaalde sector. Na lang wikken en wegen heeft GML besloten zich te richten op Robotica en Industriële Automatisering. Sectoren die het meest open staan voor de oplossingen van GML en die sterk zijn vertegenwoordigd in Noord-Brabant.
Dat wil echter niet zeggen dat GML niet openstaat voor klanten uit andere sectoren. Life Science & Health bijvoorbeeld, waarvan de Europese hotspot zich in Noord-Brabant bevindt, is zeker een sector waarmee Lindwer zich een samenwerking kan voorstellen. Op het gebied van medische echografie bijvoorbeeld. Of met de surveillance of automotive sector.
Bon: Brabantse Ontwikkelingsmaatschappij