De slimme shuttle van Fabulos
Je staat er misschien niet altijd bij stil maar ook jij hebt vast al eens met Artificial Intelligence te maken gehad. Zo vind je AI bijvoorbeeld terug bij Netflix; de films die je daar voorgeschoteld krijgt, worden bepaald door slimme AI-algoritmes. AI bedenkt op basis van jouw kijkgedrag, welke film jij waarschijnlijk ook leuk vindt. Het herkent de patronen zelfstandig én leert of het klopt. Die kennis versterkt de volgende uitkomst.
De ontwikkeling van de eerste PC, naar onze huidige laptops en telefoons ging razendsnel. Het gebruik ervan is vanzelfsprekend geworden. Met Artificial Intelligence zitten we op zo’n zelfde kantelpunt. Google besluit met behulp van AI wat voor jou het meest relevant is, maar AI kan ons op veel manieren gaan helpen. Een voorbeeld is natuurlijk een zelfstandig rijdende auto, maar ook in de gezondheidzorg is er winst te behalen. AI koppelt vrij eenvoudig anonieme patiëntgegevens aan medicijngebruik en bijwerkingen. Een arts kan zo snel zien wat het effect van medicatie op een bepaalde patiënt zal zijn. AI wordt ook toegepast op search and rescue robots. Deze robots gaan bijvoorbeeld brandende gebouwen binnen, kijken of er mensen zijn en kunnen hulp inschakelen of evacueren.
Binnen de lijntjes
In de regio wordt er druk gewerkt met de mogelijkheden van AI. Zoals bij TNO, op de Automotive Campus in Helmond. Tien jaar geleden begonnen ze daar met het testen van zelfstandig rijdende auto’s. Daarvoor was er een proeftraject ingericht op de N270 tussen Helmond en Eindhoven. De auto’s werden nog handmatig geprogrammeerd, en moesten enkele meters achter de voorganger blijven rijden. Ook mochten ze de lijnen van de rijbaan niet overschrijden. Het was vereenvoudigde voorstelling van de werkelijkheid, want er was geen sprake van overstekende kinderen, of een bal die de straat op rolt.
In 2021 gooiden ze het over een andere boeg. Samen met onder andere Brainport Development en de Gemeente Helmond startten ze het EU-project Fabulos. Een shuttlefabrikant binnen dit project nam het ontwerp voor zijn rekening, en zo begonnen ze aan de ontwikkeling van slimme shuttlebus, met behulp van AI. Deze bus was geprogrammeerd met behulp van regels. Het gedrag dat de shuttle vertoonde was daardoor niet heel complex; de bus reed over een uitgestippelde route en mocht daarvan niet afwijken. Ook stopte de shuttle voor elk obstakel dat hij tegenkwam. Op zich is dat natuurlijk veilig, maar het voertuig kon geen onderscheid maken tussen verschillende obstakels. Zo stopte de bus zelfs voor bladeren op de weg. Dat kon beter.
De slimme shuttle
De volgende stap was om de bus iets slimmer te maken. Daarvoor gebruikte TNO een techniek binnen AI, die we Situation Awareness noemen. In een simulatie kon de shuttle zelf bepalen of hij competent genoeg was om automatisch te rijden in een bepaalde situatie, of zich over moest geven aan de steward. Ze installeerden een camera aan de virtuele bus die objecten kon herkennen. Als hij iets groots zag zoals een geparkeerde auto, dan stopte hij. Bij wat bladeren was hij in staat om zelf af te wegen of hij eroverheen kon rijden. Uitgangspunt daarbij was dat doorrijden alleen geoorloofd was als de situatie honderd procent duidelijk was. Was het risico laag dan kon hij autonoom blijven rijden. Inmiddels mag de bus ook tijdelijk afwijken van de virtuele rails. Hij kan zelf de afweging maken om een geparkeerde auto te ontwijken als er niks aankomt, en hij plant zelf de route. De bus is autonoom rijdend, maar doet dat altijd binnen de kaders die die mensen van TNO scheppen.
Het doel van deze innovatie is dat iedereen in de toekomst toegang heeft tot goedkope en breed beschikbare mobiliteit. Op het moment dat openbaar vervoer autonoom en automatisch rijdt, kun je snel, comfortabel en veilig van A naar B reizen. Het is misschien nog even wachten voordat het zover is, maar wie wil dit nu niet.