Promovendi TU/e en Catharina Ziekenhuis ontwikkelen nieuw beslissingsondersteunend systeem voor artsen en verpleegkundigen
Artsen en verpleegkundigen op IC’s kunnen veel baat hebben bij tools die helpen bij het kiezen van de juiste behandeling voor hun patiënten. Beslissingsondersteunende systemen kunnen de kwaliteit van zorg voor patiënten verbeteren en zelfs levens redden. Toch worden dit soort tools nog niet op grote schaal gebruikt in de zorg, omdat ze niet goed aansluiten op de dagelijkse praktijk van artsen en verpleegkundigen. Ashley De Bie en Shan Nan, onderzoekers van de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) en het Catharina-Ziekenhuis, hebben een nieuwe online tool ontwikkeld die in de klinische praktijk beduidend beter werkt. Ze promoveren op donderdag 19 november 2020 op hun onderzoek.
Tools die ons helpen met het maken van beslissingen zijn in ons dagelijks leven niet meer weg te denken. Ze helpen ons met kiezen van de beste route als we ergens naar toe moeten of geven suggesties voor een leuke muzieklijst die op dat moment bij je past. Deze ontwikkelingen staan ook niet stil in een medische wereld. Daar worden beslissingsondersteunende systemen ontwikkeld om zorgverleners te helpen met de keuzes die zij iedere dag voor hun patiënten maken.
Checklists en richtlijnen
Ernstig zieke patiënten zijn kwetsbaar omdat ze weinig reserve hebben. Het is dan ook van groot belang dat artsen en verpleegkundigen voor hen de juiste beslissingen nemen. Dit voorkomt fouten, waardoor patiënten sneller herstellen, en minder snel overlijden. Medische richtlijnen en checklists moeten zorgverleners daarbij helpen, maar werken in de praktijk vaak niet goed. Zorgverleners die aan het bed van een patiënt staan, hebben vaak niet de tijd om de relevante informatie op te zoeken in deze richtlijnen.
Bovendien sluit deze informatie vaak slecht aan bij de specifieke problemen en behoeften van een individuele patiënt. Een checklist op papier bevat vaak te algemene informatie en is altijd hetzelfde. Deze beperkingen weerhouden zorgverleners om medische checklists te gebruiken, terwijl een checklist alleen maar werkt als deze volledig wordt ingevuld.
Een ander probleem is dat informatie over patiënten vaak opgeslagen ligt in verschillende systemen, die nauwelijks met elkaar praten. Daarbij neemt de hoeveelheid medische data steeds meer toe, waardoor zorgverleners minder goed overzicht kunnen houden als ze een beslissing moeten nemen.
TraceBook: dynamisch en persoonlijk
Onderzoekers Ashley de Bie en Shan Nan hebben daarom een nieuw beslissingsondersteunend systeem ontwikkeld dat twee grote voordelen heeft. TraceBook verzamelt gegevens uit verschillende systemen (denk aan medicatiegegevens van de apotheek, labuitslagen, en EPD-gegevens), en formuleert op basis daarvan adviezen die precies passen bij de situatie en de patiënt die de zorgverlener op dat moment behandelt. De tool is daarmee niet alleen dynamisch, maar ook persoonlijk.
TraceBook is een online tool, je kunt hem dus direct raadplegen op je telefoon, tablet, of laptop. Hij werkt met algoritmes die de data van iedere patiënt analyseert en vervolgens een wetenschappelijk onderbouwd advies geven aan de zorgverlener. De gebruikte regels zijn volstrekt transparant, zodat de zorgverlener die TraceBook gebruikt precies weet waarom bepaalde adviezen worden gegeven. Zorgverleners kunnen ook de regels zelf aanpassen als zij tot nieuwe inzichten komen.
Onderzoek
Om te testen hoe TraceBook in de praktijk werkt heeft onderzoeker en internist-intensivist in-opleiding De Bie de tool getest op de IC-afdeling van het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven. Hij volgde in totaal ruim 400 patiënten waarbij artsen gebruik konden maken van een papieren checklist of de dynamische checklist van TraceBook.
Uit het onderzoek blijkt dat TraceBook beduidend beter werkt dan een gewone checklist. Zo zagen de zorgverleners veel minder vaak cruciale patiëntinformatie over het hoofd. Ze konden daardoor beter beoordelen of een patiënt een bepaald onderzoek of behandeling nodig had. Dit had een direct effect op de verblijfsduur (die ging omlaag) en de pijnervaring (die ging omlaag, omdat patiënten vaker pijnstillers kregen). Ook het gebruik van onnodige antibiotica daalde.
Innovatief
De zorgverleners waren in het algemeen dan ook goed te spreken over de nieuwe tool, zegt De Bie. “De deelnemers aan het onderzoek vonden TraceBook een aantrekkelijk en innovatief instrument, dat gemakkelijk te gebruiken is en zeker potentieel heeft voor de toekomst. Dat is belangrijk, omdat het succes van dit soort tools staat of valt met de bereidheid van zorgverleners om ze te gebruiken.”
TraceBook is inmiddels ook getest in een groot militair hospitaal in China. Ook daar zijn ervaringen positief, zegt ingenieur en onderzoeker Shan Nan. De tool wordt in China inmiddels ingezet bij de aanpak van de COVID-19-pandemie en bij dotterbehandelingen van het hart.
Tijdens dotterbehandeling van de kransslagader gebruikt de cardioloog een contrastvloeistof die schadelijk is voor de nieren. Een speciale behandeling kan die schade voor nieren verminderen. Eerste onderzoeksresultaten uit China tonen aan dat bijna twee keer zoveel patiënten deze noodzakelijke nierbeschermende behandeling krijgen als artsen TraceBook gebruiken.
Toekomst
Verschillende bedrijven en ziekenhuizen hebben al interesse getoond in de innovatieve checklists van TraceBook. De resultaten van de huidige studies zullen worden gebruikt om de tool verder te verbeteren. Zo wordt er gekeken of het mogelijk is om machine learning en tekstanalyse te integreren in het systeem, zodat het automatisch leert op basis van beschikbare data, bijvoorbeeld patiëntendossiers of consultverslagen. Ook wordt gekeken of de gebruiksvriendelijkheid verder kan worden verbeterd.
Het onderzoek van De Bie en Nan is een initiatief van e/MTIC (een samenwerkingsverband van TU/e, het Catharina Ziekenhuis, het Maxima Medisch Centrum/Kempenhaeghe en Philips) en Brainbridge 2 (een samenwerking tussen TU/e en Zhejiang University in China). “Dit onderzoek toont nog maar eens aan hoe belangrijk het is dat zorgverleners, ingenieurs en onderzoekers met elkaar samenwerken,” zegt bestuursvoorzitter prof. dr. Nardo van der Meer van het Catharina Ziekenhuis. Dat vindt ook Franklin Schuling, Innovation Program Manager bij Philips en lid van de supervisory board van e/MTIC: “De validatie van Tracebook laat de kracht van e/MTIC goed zien. We werken samen aan nieuwe oplossingen om de zorg van patiënten te verbeteren. De doelstelling van e/MTIC is om nieuwe innovaties sneller te ontwikkelen en toe te kunnen passen in het ziekenhuis. Daarnaast laat deze nieuwe innovatie het enorme potentieel zien dat beslissingsondersteuning biedt om klinische uitkomsten in de zorg te verbeteren. We ondersteunen dat vanuit Philips van harte.”