Terugblik Kennisfestival 2024
‘We willen laten zien dat techniek óók creatief kan zijn’
Onderwijsprofessionals inspireren om in hun klas met techniek en technologie aan de slag te gaan. En ze vervolgens praktische tips en handvatten bieden over hoe ze dat kunnen doen. Dat was het doel van het Kennisfestival Onderwijs & Technologie, georganiseerd door Brainport Development in samenwerking met Fontys Hogeschool Eindhoven. ‘Techniek is zoveel meer dan sleutelen en programmeren. Het kan bijvoorbeeld óók creatief zijn.’
Wat zijn de mogelijkheden van techniek en technologie binnen het basis-, voortgezet- en mbo-onderwijs? En op welke (laagdrempelige) manieren kun je hier als onderwijsprofessional in de klas mee aan de slag?Voor het antwoord op die (en meer) vragen bezoeken in totaal ruim driehonderd mensen het Kennisfestival Onderwijs & Technologie. In het Nexus-gebouw in Eindhoven kunnen zij op meerdere etages ideeën opdoen, of dat nu bij een workshop is, op het beleefplein of op de inspiratiemarkt. Hard nodig, vindt Ella Hueting, directeur van de Fontys School of Engineering. ‘Veel onderwijsprofessionals voelen een drempel om met techniek en technologie aan de slag te gaan. Toch kan dat al op een heel laagdrempelige manier, door het bijvoorbeeld te koppelen aan creatieve vakken.’
Tech-mode
Tijdens het Kennisfestival bewijzen studenten van Fontys, TU Eindhoven en Summa College dat. Zij leggen met hun tech-modeshow de link tussen twee vakgebieden, die wellicht niet zo voor de hand ligt. Zo showden Summa-studenten kleding die zij ontwierpen met behulp van AI en ontwikkelde Jesse Hoefnagels (tweedejaars Mechatronica) met andere studenten een ‘engelenjurk’, een witte jurk waar licht in verwerkt is en waarvan de vleugels kunnen bewegen. ‘Technologie kan tegenwoordig bijna onzichtbaar in mode verwerkt worden. Ik denk dat dat steeds meer voor zal komen.’ Het ontwikkelen van een tech-mode-item was een van de projecten waaruit Jesse kon kiezen. Toch stond het niet bovenaan zijn lijstje. ‘Technologie toepassen in mode is best wel uit mijn comfortzone. Maar ik ontdekte al snel dat dit juist een hele leuke opdracht is. We hebben van niets, iets gemaakt. We konden hierin al onze creativiteit kwijt.’
Geen ver-van-mijn-bed-show
De aandacht voor techniek en technologie in het klaslokaal komt niet uit de lucht vallen. De komende tien jaar zijn in de Brainportregio in techniek en IT alleen al meer dan 50.000 extra mensen nodig. Emma Claessen, projectleider Onderwijs bij Brainport Development: ‘Om dat voor elkaar te krijgen, is het onderwijs hard nodig. Dankzij leerkrachten en docenten komen kinderen en jongeren in aanraking met techniek en technologie. Zij kunnen de jongere generatie inspireren en enthousiasmeren voor deze richting. Belangrijk, want in hun toekomstige baan krijgen ze hoe dan ook met technologie te maken.’ Stan Vissers, docent mediavormgeving bij SintLucas, ziet dat belang ook. ‘In deze regio kun je niet zonder techniek. Het is overal, ook in beroepenvelden waar je het niet verwacht. Toch heeft het nog niet op iedere school een prominente plek in het lesprogramma.’ Hij staat met collega’s op het Kennisfestival om andere onderwijsprofessionals te inspireren. ‘Wij willen laten zien: techniek is niet zo’n ver-van-mijn-bed-show als het lijkt. Je kunt er bijvoorbeeld ook een artistieke draai aan geven.’ Dat doet SintLucas onder andere door workshops op basisscholen te geven.
Laat traditionele kaders los
Bij zo’n beetje iedere participant op het beleefplein of de inspiratiemarkt en bij iedere workshop wordt wel duidelijk: technologie zit in iedereen, je hoeft er geen wiskundeknobbel voor te hebben. Ook Rolf Hut, expert op het gebied van maakonderwijs, benadrukt dat. Hij begint en sluit het Kennisfestival af met zijn keynote, waarin hij het belang van samen problemen oplossen en het omarmen van de eigen wereld van leerlingen benadrukt. ‘Niet het oefenen van een wiskundige formule, maar het samen creëren blijft leerlingen bij. Laat traditionele kaders los en geef leerlingen de vrijheid, het vertrouwen en het gereedschap om de wereld te veranderen.’ Daar kan bezoeker Bart Habraken, wiskundedocent aan het Eckartcollege, zich volledig in vinden. ‘Door leerlingen de ruimte te geven om zelf te ontdekken, leren ze op hun manier problemen op te lossen. Een vaardigheid die ze óók buiten school goed kunnen gebruiken. Dat neem ik dan ook, samen met alle andere inspiratie die ik vandaag heb opgedaan, mee naar mijn werk.’
Hokjes doorbreken
Weg met kaders en hokjes dus. Een hardnekkig vooroordeel waar we vanaf moeten, volgens Marlieke Blankendaal: ‘Dat werken in de techniek alleen iets voor jongens is.’ Ze werkt bij VHTO, een landelijk expertisebureau voor meiden in de techniek, en houdt deze middag een dialoogsessie. ‘In de techniek en IT is 16 procent vrouw’, begint ze. Die ene zin nodigt al meteen uit tot reageren. ‘Het is belangrijk dat meiden zich thuis voelen bij technische vakken, opleidingen of banen’, zegt een techniek- en BWI-docent van het Kempenhorst College. ‘Bijvoorbeeld door voorbeelden te zien van vrouwelijke rolmodellen. Als er meer meiden voor een technische richting kiezen, verwacht ik een kettingreactie. Nu heb ik één meisje in mijn mentorklas. Dan is de drempel veel hoger.’ Hij is dus blij met de aandacht voor meiden in de techniek. ‘Tegelijkertijd vind ik dat we ook jongens in sectoren als zorg en welzijn niet moeten vergeten. Ook zij doorbreken hokjes.’
Het Kennisfestival Onderwijs & Technologie vond donderdag 25 januari plaats in het Nexus-gebouw van Fontys Hogeschool Eindhoven. Onderwijsprofessionals uit het basisonderwijs, middelbaar onderwijs en mbo werden er op weg geholpen om in hun klas met techniek en technologie aan de slag te gaan. In totaal waren ruim 500 participanten bij het festival betrokken: van bezoeker tot workshopgever en van organisatie tot deelnemer aan de inspiratiemarkt.
