Wetenschappers hebben app tegen prikangst klaar

Hoofdonderzoekster dr. Elisabeth Huis in ’t Veld kreeg een NWO beurs om een artificial intelligence (AI) algoritme te maken dat op basis van warmtebeelden van het gezicht kan meten en voorspellen of iemand flauwvalt. 

‘Prikangst is niet alleen vervelend, maar die angst maakt je ook weer gevoeliger voor vervelende lichamelijke paniekreacties. Hierdoor kan je in een negatieve spiraal van angst en flauwvallen terechtkomen. Het lastige, ook voor het zorgpersoneel, is dat mensen heel slecht in staat zijn om deze negatieve reacties op tijd te signaleren. Onze app kan deze groep mensen helpen’, zegt Huis in ’t Veld.

Mensen durven niet naar dokter of tandarts 

Toen Elisabeth voor het eerst een bloeddonor zag flauwvallen bij bloedbank Sanquin, viel het haar op dat de donor vlak daarvoor nog zei dat het goed met haar ging. Tegen de tijd dat een donor of patiënt angstig, misselijk of duizelig wordt, is het vaak al te laat om effectief in te grijpen. Voor de verpleging is dat lastig: op het moment dat de patiënt al angstig, bleek of zweterig binnenkomt, is hij of zij vaak niet meer ontvankelijk voor geruststelling. Het probleem? De nervositeit voor het prikken begint al ruim voordat er geprikt wordt, soms al dagen voor de afspraak, en zeker gedurende het wachten in de wachtkamer.

De prikangst heeft bij veel mensen ernstige gevolgen: zo vermijden ze bijvoorbeeld artsen, de tandarts, en vaccinaties. En als mensen al de stap naar de gezondheidszorg durven te nemen, duurt een simpele bloedafname of injectie gemiddeld 20 minuten langer dan nodig. Bijna 20% van de mensen die bang is voor naalden heeft in eerder onderzoek aangegeven geen vaccinatie te durven halen, wat dus ook een behoorlijke impact kan hebben als er een corona-vaccin beschikbaar komt.

Selfiecamera meet het gezicht

Huis in ‘t Veld ontwikkelde de hypothese dat onbewuste processen in de hersenen en het autonome zenuwstelsel hier een rol spelen, en kreeg een NWO Veni-beurs voor haar FAINT (FAcial INfrared Thermal imaging in the prevention of needle induced fainting) onderzoek. Zij werkt samen met Judita Rudokaité met wie de app is ontwikkeld. Beiden zijn ook verbonden aan het department of Donor Medicine Research van Sanquin, Amsterdam.

Het algoritme houdt tijdens het spelen in de gaten of er signalen van angst of flauwvallen zijn, op basis van wat het via de selfiecamera meet in je gezicht, zoals bleek worden. Door dit spel te spelen vóór het prikken, zijn mensen hopelijk rustiger bij de prik zelf, en ook meer ontvankelijk voor de donorassistente of zorgmedewerker. Dit is de basis van de start-up AINAR, gesteund door Sanquin en Iqonic.

De game is gratis te downloaden via www.ainar.io en spelers kunnen feedback geven om het te verbeteren. Er komen géén naalden voor in het spel. Het enige wat je hoeft te doen is puzzels oplossen door ze in te kleuren met je vinger, en je feedback door te geven door met het AINAR-team te chatten.

© 2021 Tilburg University