Van Wees Waalwijk robotiseert productielijnen in de voedingsmiddelenindustrie
Van smederij naar hightech machinefabriek. Dat is in een notendop de geschiedenis van Van Wees Waalwijk. Het oorspronkelijke familiebedrijf is in zijn 117-jarig bestaan met de tijd meegegaan. Anno 2022 biedt het klantspecifieke oplossingen voor het automatiseren van productieprocessen in de voedingsmiddelenindustrie. Want dat is de toekomst.
Ook voor de voedingsmiddelenindustrie. “Er is nog een hele weg te bewandelen om deze sector qua automatisering op een hoger niveau te tillen”, zegt directeur-eigenaar Andries van der Werf.
In de werkplaats in Waalwijk staan imposante opstellingen van automatiseringssystemen. Van Wees Waalwijk bouwt ze op maat in alle soorten en maten voor bedrijven in diverse sectoren. Van een sigarenboormachine en een dekselmontagemachine, tot de vlaaienuitwerprobot en complete verpakkings- en transportlijnen. Geen machine gaat de deur uit voordat die uitgebreid is getest. Met een technische achtergrond weet Andries waarover hij het heeft, als hij over de systemen vertelt. “Maar vraag me niet om zo’n machine zelf te ontwerpen, dat laat ik graag over aan mijn engineers.”
Eregalerij
In de gang naar zijn kantoor hangt een eregalerij van (oud-)medewerkers, een idee van het personeel. Van de 45 mensen die bij de machinefabriek werken, zijn er maar liefst elf langer dan een kwart eeuw in dienst. “Volgend jaar komen er nog drie bij en hang ik zelf ook aan een haakje”, aldus Andries. Toch is de gemiddelde leeftijd in het bedrijf niet hoog. Er lopen ook medewerkers van nog geen dertig rond, die al twaalfenhalf jaar in dienst zijn. Ze kwamen binnen als BBL’er, kregen een contract en zijn nooit meer weggegaan. Dat zegt wat over de onderneming, waar het familiegevoel nog altijd hoog in het vaandel staat. “Een bedrijf is niks zonder zijn personeel”, zegt de directeur.
Innovatiekracht
Wat hem in 1998 aantrok was de diversiteit van markten die het bedrijf toen al bediende, en ook de innovatiekracht en het feit dat elk project maatwerk is.
“Destijds stond machinebouw nog redelijk in de kinderschoenen, het ging vooral om revisie en onderhoud. Die zijn nog steeds belangrijk, maar de automatiseringsprojecten hebben een enorme vlucht genomen.”
Wat de voedingsmiddelenindustrie betreft, is de komst van de cobot een belangrijke ontwikkeling. De seriegroottes worden kleiner, de productieruns minder lang. Daardoor neemt de druk om de omsteltijden te verkorten toe, want stilstaande machines produceren niets.
“Vroeger werden er vanwege de productie-efficiency lange productieruns gedraaid ”, aldus Andries. “Nu wordt er elke twintig minuten een andere serie geproduceerd. De machines moeten dus snel kunnen worden omgeschakeld en daarom komt het nu echt aan op flexibiliteit.”
Mobiele cobot
Met de ontwikkeling van de mobiele cobot voor een bakkerij zette Van Wees Waalwijk een nieuwe stap in de roboticawereld. Het idee voor de mobiele cobot (de collaborative robot, een robot die samenwerkt met mensen) ontstond, toen bleek dat nog veel handelingen handmatig werden gedaan die eigenlijk geautomatiseerd kunnen worden. Andries: “Het probleem was dat die handelingen op meerdere plekken binnen de bakkerij plaatsvonden. De oplossing: breng niet het werk naar de robot, maar de robot naar het werk.” Een mobiele cobot dus, die multi-inzetbaar en eenvoudig te programmeren is, weinig ruimte inneemt en geen veiligheidskooi nodig heeft.
Het lukte in 2015 niet om dit product verder te vercommercialiseren. Via de netwerken van FoodTech Brainport en AgriFood Capital is er nu flink meer interesse, onder meer bij maaltijdverwerkers en verschillende bakkerijen, waaronder Mariën Meesterbakkers in België. “Voor deze grote bakkerij ontwikkelden we een 2.0-versie van de mobiele cobot. Met een grotere industriële robot in een kooi, maar nog steeds mobiel”, zegt Van der Werf. De Belgische bakker klopte bij hem aan na het lezen van een artikel over de cobot in een vakblad. Inmiddels is de machine op vier locaties in de bakkerij actief.
Extra ‘medewerker’
Voor ondersteunende financiering voor de ontwikkeling van de cobot hielp AgriFood Capital met de fondsenaanvraag bij S3FOOD. Dit is een Europees initiatief van dertien clusterorganisaties – waaronder AgriFood Capital – die voedselmakers begeleidt bij de digitalisering van productieprocessen. De ontwikkelde mobiele cobot van Van Wees Waalwijk dient meerdere doelen.
“De machine neemt in de eerste plaats zwaar en eentonig werk over van mensen die vaak onder ongunstige omstandigheden werken”, legt Andries uit.
“Naast minder uitval van personeel, verhoogt de mobiele cobot ook de voedselveiligheid, vermindert hij de voedselverspilling en worden bedrijven minder afhankelijk van de krapte op de arbeidsmarkt. De cobot als extra ‘medewerker’ biedt dus een hoop voordelen.”
Middelgrote spelers
Via S3FOOD hoopt Van der Werf juist de middelgrote spelers in de agrifoodsector in contact te brengen met automatisering en robotisering. “Grote partijen weten de weg wel te vinden, kleinere bedrijven met ambachtelijke productieprocessen vaak niet. En ook daar wordt zwaar eentonig werk verricht. Door mensen het voorbereidende werk te laten doen en de robot het uitvoerende werk, kunnen bedrijven de productie sneller opschalen, meer klanten bedienen en nog meer diversiteit bieden. Dat komt de voedselsector alleen maar ten goede. Er is dus nog een hele weg te bewandelen.”
Andries' verschilmakers-tip
“We weten allemaal dat er een krapte is op de arbeidsmarkt. Dus ondernemers in de agrifoodsector: zorg des te beter voor je medewerkers en verbeter hun werkomstandigheden door eentonig- en zwaar werk over te laten aan een robot. Zo kunnen zij zich bezighouden met het leukere en interessantere werk.”