Iedereen voorbereid op een toekomst met kunstmatige intelligentie
Kun je een korte definitie geven van Artificial Intelligence?
“Artificial Intelligence kun je omschrijven als een technologie die in wezen het menselijk brein imiteert,’ verklaart Floor. “AI rust systemen uit met ‘menselijke’ eigenschappen zoals het leren omgaan met onduidelijkheid, het herkennen van emoties en het oplossen van problemen. Bovendien voorziet het systemen of apps van een zelflerend vermogen waardoor die systemen of toepassingen data kunnen gebruiken om zichzelf te verbeteren. AI op zichzelf is niets, het wordt pas iets als je het integreert in machines of systemen.”
AI is overal en zonder dat we daar misschien erg in hebben. Waar je de technologie nu nog terugziet in internetdiensten als Netflix en Spotify, zal het in de toekomst alom in allerlei machines en apparaten aanwezig zijn. In Brainport zetten we met name in op AI voor high tech, gezondheid en mobiliteit. Kunnen jullie per gebied een voorbeeld geven van een AI-toepassing?
Floor: “Brainport staat bekend om zijn high-tech industrie. We ontwikkelen hier complexe systemen. Dan kun je bijvoorbeeld denken aan de lithografie machines van ASML of elektronenmicroscopen van Thermo Fisher Scientific. Een bekend voorbeeld van de toepassing van AI in de maakindustrie is predictive maintenance waarbij je de prestaties van de machine continu monitort. Zo kun je tijdig onderhoud plegen en onderdelen vervangen wat leidt tot een veel duurzamere inzet van de machines.”
“Als het gaat om medische technologie dan kun je bijvoorbeeld denken aan wat er gebeurt op het vlak van imaging. AI helpt artsen wereldwijd om MRI of CT-scans te analyseren, een diagnose te stellen en het stadium van de ziekte te bepalen.” Mira vult aan: “maar je kunt ook denken aan preventie van ziektes door stressreductie. Denk aan Alphabeats dat de audiofrequentie van jouw lievelingsmuziek aanpast zodat het je stimuleert om te ontspannen.”
“Op het vlak van slimme mobiliteit kun je denken aan zelfrijdende voertuigen,” vervolgt Floor. “Heel veel voertuigen zijn nu al uitgerust met functionaliteiten die autonoom rijden ondersteunen, denk bijvoorbeeld aan je parkeersensoren of cruise control. Dit soort functionaliteiten bieden op termijn heel veel voordelen niet alleen als het gaat om gebruiksgemak en veiligheid maar bijvoorbeeld ook om kostenreductie. Het gaat de komende jaren een steeds grotere rol spelen.” Mira voegt toe: “een voorbeeld van zo’n voertuig waarin die functionaliteiten ver zijn doorgevoerd is bijvoorbeeld Fabulos, het zelfrijdende busje dat in de meest recente testfase zonder chauffeur van en naar de Automotive Campus is gereden.”
Waarom is het ontwikkelen van AI-competenties juist voor een regio als Brainport Eindhoven belangrijk?
“Zoals gezegd zijn we hier in Brainport sterk in het bedenken, ontwikkelen en maken van complexe systemen,” vertelt Floor. “Toepassing van AI in die systemen zal tot ongekende mogelijkheden gaan leiden. Brainport zet daarom al jaren fors in op het ontwikkelen en toepassen van AI. Zo staat Noord-Brabant met 137 AI-gerelateerde patenten in de top vier van Europese regio’s met de meeste AI-patenten. Het zijn niet alleen de bedrijven, maar ook de kennisinstellingen die zich hard maken voor een sterkere focus op de mogelijkheden van AI. Uiteindelijk zal een groot deel van het regionale verdienvermogen gerealiseerd worden door de toepassing van AI in de producten en diensten die de regio voortbrengt. Naast het economische aspect van AI speelt ook het humane aspect een belangrijke rol in de AI-hub Brainport. Belangrijk aandachtspunt is bovendien de maatschappelijke acceptatie van AI. Daarvoor zijn onze campagne en de AI-cursus van belang. ”
Kun je in een notendop samenvatten wat de AI-hub Brainport is en wat de kracht van het samenwerkingsverband is?
“De AI-hub Brainport maakt net als zes andere AI-hubs onderdeel uit van de NL AI Coalitie,” verduidelijkt Floor. “Wat je ziet is dat AI oneindig veel kansen biedt op zowel economisch als maatschappelijk vlak. Nederland staat wetenschappelijk gezien hoog aangeschreven als het gaat om AI. Dat vertaalt zich alleen nog onvoldoende naar concrete toepassingen. Daarop moeten we versnellen zodat we als Brainport en heel Nederland een koppositie verwerven. Daarin werken de hubs nauw samen. De kracht van deze opzet is dat er wordt gewerkt vanuit de regionale innovatie ecosystemen. Je zorgt dat er allerlei losse initiatieven die in het land ontstaan, worden gebundeld en efficiënt worden doorontwikkeld. Nederland heeft ten opzichte van andere landen een kleiner innovatiebudget. Daarom moet je efficiënt werken. De grootste kracht van deze manier van werken zit in de gezamenlijkheid.”
Hoe ondersteunt AI-hub Brainport bedrijven, kennis- en onderwijsinstellingen en overheden die de mogelijkheden van AI willen verkennen, doorontwikkelen en versnellen?
“De AI-hub Brainport richt zich op het stimuleren van AI-ontwikkelingen bij zowel start-ups en scale-ups, MKB, grootbedrijven als onderwijs- en kennisinstellingen. Zo is digitalisering voor het MKB vaak nog een uitdaging, nog voor ze met AI aan de slag kunnen gaan. Ook beschikbaarheid van voldoende data is een punt van aandacht. De VS en China bijvoorbeeld hebben hele grote thuismarkten en genereren zelf veel data. In Europa gaat dat over landsgrenzen heen en bij het delen van data komen allerlei juridische, ethische en privacyaspecten kijken.” Mira voegt toe: “en ook human capital is belangrijk. Dan gaat het zowel om het opleiden van het talent van de toekomst als om het om-, her- en bijscholen van de beroepsbevolking.”
In de AI-hub zijn verschillende regionale campussen betrokken, wat is hun rol en functie in de samenwerking?
“De verschillende campussen in de regio spelen ook een grote rol,” vertelt Floor. “Zo is Jheronimus Academy for Data Science bijvoorbeeld betrokken bij de ontwikkeling van -om, - her en bijscholing van technisch professionals. Wat zij ontwikkelen doen we zoveel mogelijk in samenwerking met andere campussen en dat proberen we ook bij de bedrijven en organisaties op de campussen te laten landen.” Diezelfde aanpak hanteren we ook voor andere onderwerpen.”
Doordat AI op termijn overal in onze maatschappij aanwezig zal zijn, zowel in onze vrije tijd als op de werkvloer, vraagt dat wat van het talent van nu en het talent van de toekomst. Hoe zorgt Brainport ervoor dat het talent van nu en het talent van de toekomst klaar is voor die toekomst?
“Op korte termijn hebben we te maken met schaarste aan AI-specialisten, data-scientists en machine learning experts,” vertelt Mira. “Om dat aan te pakken zijn zaken als omscholing en het aantrekken van het juiste talent belangrijk. Daarbij richten we ons ook op het aantrekken van internationaal talent om te zorgen dat innovatie niet stopt. Daarnaast hebben we ook nog te maken met brede bewustwording. Iedereen heeft en krijgt in toenemende mate te maken met AI. Daarom is het belangrijk om mensen daar nu al van bewust te maken en te laten nadenken over wat dat voor hen en hun beroep betekent, nu en in de toekomst. Neem Google translate als voorbeeld, dat wordt steeds maar beter. Als vertaler is het dan verstandig om nu al na te denken over wat dat voor je betekent in de toekomst en wat dan je onderscheidend vermogen gaat zijn.”
Om scholieren, studenten, leraren en inwoners van de regio kennis te laten maken met AI, hebben jullie een AI-cursus ontwikkeld en voer je een campagne over diverse sleuteltechnologieën waaronder AI. Kun je me vertellen wat de cursus en campagne inhouden en voor wie ze zijn bedoeld?
Mira: “Het brede idee achter de campagne en de AI-cursus is dat iedereen een minimaal kennisniveau van deze technologieën, in dit geval AI, heeft en dat iedereen ook kansen kan herkennen in zijn of haar werkveld. Dat kennisniveau is natuurlijk voor iedereen anders. Daarom hebben we de campagne afgestemd op de ervaring van de ontvanger. Zo gaat het bij de inwoner van de regio om het laagdrempelig kennismaken met AI aan de hand van toegankelijke voorbeelden, om beter over toekomstige mogelijkheden te kunnen beslissen. Voor het primair- en voortgezet onderwijs hebben we daarnaast bijvoorbeeld in samenwerking met het bedrijfsleven lesbrieven ontwikkeld in samenwerking met regionale bedrijven zodat leraren in de klas met het onderwerp aan de slag kunnen. Die samenwerking met bedrijven leidt ertoe dat we relevante casussen presenteren en dat bedrijven al vroeg naamsbekendheid opbouwen bij toekomstig talent. We richten ons daarnaast op studenten door hen aan de hand van verhalen van studenten van andere onderwijsinstellingen te laten zien wat AI voor toepassingsmogelijkheden heeft.”
Hoe zien jullie zelf de toekomst voor ogen over pak ‘m beet, 30 jaar? Wat verwacht je dat AI dan voor invloed op jouw leven heeft?
“Wat je nu vooral ziet is dat de potentie van AI op korte termijn wordt overschat en op lange termijn wordt onderschat,” verhaalt Floor. “Mijn verwachting voor de toekomst is dat AI iets is dat onzichtbaar overal om ons heen aanwezig zal zijn om ons in onze dagelijkse bezigheden en handelingen te ondersteunen waardoor het onmisbaar wordt maar waarbij we wel zelf de controle houden. AI met ten behoeve van de mens dus. Denk bijvoorbeeld aan je koelkast die signaleert dat de melk op raakt en je voorstelt om het bij te bestellen. Daarna hoef je dat alleen maar te bevestigen en wordt het automatisch op je boodschappenlijstje geplaatst. Een ander voorbeeld zou een toepassing kunnen zijn die ziektebeelden herkent, diagnoses stelt en de verwachte ontwikkeling van het ziektebeeld inzichtelijk maakt richting een arts waarna de arts de diagnose beoordeelt en er actie op onderneemt. Ook verwacht ik dat AI de mens gaat ondersteunen bij zware of repetitieve taken waardoor je zelf meer tijd over houdt voor werkzaamheden waar je energie van krijgt.” Mira voegt toe: “Vertrouwen in de juiste toepassing van de technologie zal daarbij heel belangrijk zijn. Ik denk dat we ons nu nog niet kunnen voorstellen wat voor banen er over dertig jaar zullen zijn maar je moet wel weten wat de status nu is om de kansen voor de toekomst te zien. Des te meer reden om snel te starten met de AI-cursus.”
