‘AI kan de mens helpen om beter te functioneren’

Mijn naam is Chris van der Valk en ik ben Senior Projectleider bij TNO. Ik werk voor de afdeling Sustainable Urban Mobility and Safety dat onderdeel is van de unit Traffic and Transport. Ik leid diverse projecten en werk daarbij samen met gemeentes, ministeries en provincies. Een van de projecten waar ik aan werk, gaat over de inzet van Artificial Intelligence in relatie tot mobiliteit.

AI maakt gebruik van computersystemen, waarbij menselijke intelligentie wordt nagebootst. Wat ik extra fascinerend vind, is het zelflerende vermogen van deze technologie. Het systeem leert zelf wat goed gaat en wat niet, en verbetert daarmee de eigen algoritmes. Maar ook de ethisch maatschappelijke kant boeit me; slimme computertoepassingen worden steeds belangrijker in ons leven, en hebben gevolgen voor de samenleving. AI is bedoeld om mensen te helpen en daar komt ook de grootste uitdaging om de hoek kijken. Zoals dat mensen veel fake-nieuws en desinformatie te zien krijgen, omdat ze vast komen te zitten in bepaalde algoritmes op social media. Ik vind het belangrijk dat we systemen en computertoepassingen gebruiken, om het leven van mensen te verbeteren.

Welke innovatie hebben jullie ontwikkeld?

Wij voorspellen met behulp van Artificial Intelligence, welke keuze mensen maken voor hun vervoer van A naar B. Op basis van data trainen we een AI-model zodat het bepaalde eigenschappen van een reis kan voorspellen, en de herkomst of bestemming van een reis invult. Het geeft ons inzicht op basis van welke uitgangspunten mensen het vervoersmiddel voor hun reis kiezen. Binnen dat model kunnen we aan knoppen draaien; stel dat je bijvoorbeeld het parkeertarief verhoogt, welk effect heeft dat op de gewenste reis? We kunnen AI dus inzetten om voorspellingen te doen en het model zelf aan laten geven waarop hij de keuze baseert. Het AI-model geeft uitleg, maar geeft ook aan waar onzekerheid zit. Deze laatste opties proberen we bij TNO te versterken. 

Voor steden kunnen dit soort voorspellingen een belangrijk onderdeel zijn van het behalen van hun doelstellingen op het gebied van mobiliteit. Bij het terugdringen van autoritten, is het bijvoorbeeld zinvol om te weten waarom mensen kiezen voor een bepaald vervoersmiddel. Geld maakt daarbij veel inzichtelijk; het leert ons bij welk prijsniveau mensen juist wel of niet gebruikmaken van het OV. Of bij welke parkeertarieven mensen wat makkelijker hun auto laten staan. Het model kan dus verschillende inzichten bieden om beleidsmakers te helpen bij het behalen van de doelen. 

Op welke manier draagt AI bij aan het oplossen van wereldwijde uitdagingen?

Het menselijk brein heeft flink wat beperkingen. Over het algemeen hebben we dat niet zo goed door.  Zo hebben we vooroordelen en maken we denkfouten. En vaak vinden we onszelf intelligenter dan anderen. Door die overschatting, hebben we bijvoorbeeld te maken met klimaatverandering en uitstervende diersoorten. Er gaan dingen niet goed, die deels komen door onze beperkingen. Het zou mooi zijn als AI de mens helpt om beter te functioneren.

Hulp bij ons functioneren kan zelfs met eenvoudige systemen. Een mooi voorbeeld daarvan is de Apgar score; een simpele checklist met vijf onderdelen, die test of een baby in orde is. Wereldwijd gebruiken artsen en verloskundigen deze tool, die enorm heeft geholpen bij het voorkomen van kindersterfte. Omdat kinderartsen na een geboorte hun kennis niet systematisch toepasten, maar handelden uit intuïtie vergaten ze belangrijke indicatoren te controleren. Een checklist die altijd doorlopen moet worden, kan dus zoiets belangrijks als kindersterfte helpen voorkomen. Als we slim leren omgaan met de inzet van AI, software en computers, kunnen we beperkingen van de mens verminderen en nog complexere zaken verbeteren

Wat gaat de inwoner van Brainport en Nederland merken van deze innovatie?

Ik hoop dat deze innovatie beleidsmakers van steden of de provincies, helpt om een goed doordacht mobiliteitsbeleid te creëren. Waarbij de wensen van inwoners op het gebied van mobiliteit, leefbaarheid, veiligheid, schone lucht of minder verkeer centraal staan. Onze tool levert een bijdrage om op dat soort gebieden betere beslissingen te nemen.

Wat is jullie advies voor andere organisaties en ondernemers om met AI aan de slag te gaan?

Onderschat het belang van data niet, voor creëren van een betrouwbaar AI-model. Maar ook de hoeveelheid werk dat het kost om die data goed voor te bereiden om te kunnen benutten voor een betrouwbaar AI-systeem. In ons project experimenteren we en stellen doelen voor de korte termijn. We kiezen voor een kort cyclische benadering waarbij we voortdurend evalueren en aanpassen. Met AI ben je verwikkeld in een continu innovatieproces, waarbij je niet bang moet zijn om daar scherpe keuzes in te maken. Als we merken dat iets niet werkt, stoppen we.